Słowa kluczowe
władza publiczna
naprawienie szkody
prawo cywilne
covid
koronawirus
pandemia
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest rozważenie możliwości odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną działaniem władzy publicznej w sytuacji, w której nie został wprowadzony żaden ze stanów nadzwyczajnych przewidzianych Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, lecz na skutek nałożonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z pandemią koronawirusa SARS CoV 2 mogłoby dojść do jej wyrządzenia. W opracowaniu scharakteryzowano dopuszczalne tryby indemnizacji, przeanalizowano podstawy ewentualnego dochodzenia naprawienia szkody z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa i odniesiono się do wpływu pomocy uzyskanej w ramach tzw. tarcz antykryzysowych na wysokość należnego odszkodowania.
Bibliografia
Bagińska E., Bezprawność zaniechania, w: R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski red., System Prawa Administracyjnego. Odpowiedzialność odszkodowawcza w administracji, t. 12, wyd. 1, Warszawa 2010.
Banaszczyk Z., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej, Warszawa 2015.
Banaszczyk Z., Pojęcie niezgodnego z prawem działania lub zaniechania, w: A. Olejniczak red., System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań część ogólna. Tom 6, wyd. 3, Warszawa 2018.
Banaszczyk Z., Uwagi ogólne dotyczące odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej po nowelizacji KC dokonanej ustawą z 17.6.2004 r., w: A. Olejniczak red., System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań część ogólna. Tom 6, wyd. 3, Warszawa 2018.
Borkowski G. red., Granice niezawisłości sędziów i niezależności sądów?, Warszawa 2016.
Chudziński T., [w:] K. Szmid (red.), Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Flaga Gieruszyńska K., Komentarz do art. 321, 322, 325, 3271 328, w: A. Zieliński, K. Flaga Gieruszyńska red., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 10, Warszawa 2019.
Frąckowiak J., Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone wydaniem prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, AUWr 2009, nr 3161.
Garlicki L., Granice niezawisłości: podporządkowanie sędziego Konstytucji i ustawie, w: G. Borkowski red., Granice niezawisłości sędziów i niezależności sądów?, Warszawa 2016.
Garlicki L., Niekonstytucyjność: formy, skutki, procedury, Państwo i Prawo 2016, nr 9.
Garlicki L., Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sądowy 2016, nr 7 i 8.
Gniewek E., Machnikowski P. red., Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 9, Warszawa 2019.
Gutowski M. red., Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do art. 353 626, Warszawa 2019.
Gutowski M., Kardas P., Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów, Palestra 2016, nr 5.
Gutowski M., Kardas P., Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencjach sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania konstytucji, Palestra 2016, nr 4.
Habdas M., Fras M. red., Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna art. 353 534, Warszawa 2018.
Hauser R., Wróbel A., Niewiadomski Z. red., System Prawa Administracyjnego. Odpowiedzialność odszkodowawcza w administracji, t. 12, wyd. 1, Warszawa 2010.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, wyd. 2, Warszawa 2014.
Kuźmicka Sulikowska J., Komentarz do art. 417, w: E. Gniewek, P. Machnikowski red., Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 9, Warszawa 2019.
Lewaszkiewicz Petrykowska B., Prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie władzy publicznej, w: M. Zubik red., Księga XXlecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.
Łętowska E., Kryzys wokół TK. Co mogą zrobić sądy, Kultura Liberalna 2016, nr 4.
Łętowska E., Za głupstwa królów płacą ich narody indemnizacja w czasie zarazy cz. I, Monitor Konstytucyjny 2020.
Olejniczak A. red., System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań część ogólna. Tom 6, wyd. 3, Warszawa 2018.
Osajda K. red., Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, t. IIIA, Warszawa 2017.
Osajda K., Niejasności mimo zmian, Rzeczpospolita 2004, t. 175.
Parchomiuk J., Bezprawie normatywne w zakresie aktów prawa miejscowego, w: R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski red., System Prawa Administracyjnego. Odpowiedzialność odszkodowawcza w administracji, t. 12, wyd. 1, Warszawa 2010.
Prokop K., Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005.
Radwański Z., Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej w świetle projektowanej nowelizacji kodeksu cywilnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2004, z. 2.
Radwański Z., Olejniczak A. red., System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne część ogólna, t. 2, wyd. 3, Warszawa 2019.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania, Warszawa 2016.
Radwański Z., Zmiany w KC dotyczące odpowiedzialności organów wykonujących władzę publiczną, MOP 2004, nr 21.
Radziewicz P., Wzruszenie domniemania konstytucyjności aktu normatywnego przez TK, Przegląd Sejmowy 2008, nr 5.
Safjan M., Bosek L. red., Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87 243, Warszawa 2016.
Steinborn S., M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87 243, Warszawa 2016.
Szmid K (red.), Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Komentarz, Warszawa 2020
Szczepaniak R., [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do art. 353 626, Warszawa 2019.
Wałachowska M., Komentarz do art. 417, w: M. Habdas, M. Fras (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353 534), Warszawa 2018.
Więzowska Czepiel B., Odpowiedzialność cywilna na zasadzie słuszności, Warszawa 2009.
Więzowska Czepiel B., Odpowiedzialność za zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej na zasadzie słuszności, Studia prawnicze: rozprawy i materiały 2009, wyd. 7.
Zieliński A., Flaga Gieruszyńska K. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd. 10, Warszawa 2019.
Zieliński A., Pojęcie ochrony praw podmiotowych, w: Z. Radwański, A. Olejniczak (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne część ogólna, t. 2, wyd. 3, Warszawa 2019.
Zoll F., Południak Gierz K., Bańczyk W., Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za szkody majątkowe spowodowane ograniczeniami wprowadzonymi w związku z COVID-19, Studia Prawa Prywatnego 2021, nr 3(62).
Zoll F., Południak Gierz K., Bańczyk W., State liability for damage cause by COVID19 restrictions under Polish law, [w:] E. Hondius, M. S. Silva, A. Nicolussi, P. S. Coderch, Ch. Wendehorst, F. Zoll (red.), Coronavirus and the law in Europe, Cambridge Antwerp Chicago 2021.
Zubik M. (red.), Księga XXlecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.