Słowa kluczowe
ochrona konsumenta
prawo umów
Dyrektywa 93/13
Abstrakt
In accordance with the principles of primacy and effectiveness of European Union law, the Court of Justice of the European Union (CJEU), when interpreting it, affects the application of national rules. An example of such interference is the influence of European case-law on the application of national provisions regulating the institution of unfair contract terms. Therefore, the article addresses the problem of the impact of CJEU case law issued on the basis of Art. 6 of Directive 93 13 EEC for the interpretation of its Polish counterpart, i.e. Art. 3851 of the Polish Civil Code, which both regulate the sanction affecting an unfair contract term.
The analysis covers: (i) presentation of the CJEU judgements; (ii) legal characteristics of the aforementioned sanction, which leads to a conclusion of its uniqueness and autonomic character; (iii) issue of specific consumer rights related to the unfair contract terms (opposition to protection and opposition to the annulment of the contract); (iv) application of sanction in Polish civil proceedings.
Analysis of the abovementioned issues leads the Author to the conclusion that Polish law does not meet the requirements set by CJEU. However, there is no need for legislator's intervention in this field. The proper way to ensure that the sanction is effective and proportionate is to develop a uniform, consistent with European standards, case law of national courts.
Bibliografia
Bławat M., Konwersja nieważnych czynności prawnych, Legalis 2019.
Bławat M., Pasko K.: O zakresie zachowania mocy wiążącej umowy po eliminacji klauzul abuzywnych, Transformacje Prawa Prywatnego 2016, nr 3.
Borysiak W. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Legalis 2020.
Dalka S.: Czynności procesowe stron w procesie cywilnym, Palestra 1975, nr 9.
Gnela B.: Niedozwolone postanowienia umowne jako ograniczenie swobody kontraktowej, (w:) Ustawowe ograniczenia zasady swobody umów. Zagadnienia wybrane, pod red. B. Gneli, Warszawa 2010.
Grebieniow A. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Legalis 2020.
Grochowski M.: Procesowe aspekty wadliwości czynności prawnej, Polski Proces Cywilny 2011, nr 4.
Grochowski M.: Przelew powierniczy wierzytelności wynikającej z klauzuli abuzywnej, Monitor Prawniczy 2018, nr 23.
Gutowski M.: Nieważność czynności prawnej, Legalis 2017.
Karasek Wojciechowicz I.: Wpływ niedozwolonego charakter klauzuli na związanie stron umową, Transformacje Prawa Prywatnego 2018, nr 2.
Kołodziej A.: Charakterystyka cywilnoprawnej sankcji niedozwolonych postanowień w umowach z konsumentami, Rejent 2008.
Krajewski M.: Nowe spojrzenie na niektóre sankcje w prawie umów konsumenckich, (w:) Ochrona słabszej strony stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, pod red. M. Boratyńskiej, Warszawa 2016.
Marciniak A. (w:) Postępowanie cywilne w zarysie, pod red. W. Broniewicza, A. Marciniaka, I. Kunickiego, Warszawa 2016.
Mikłaszewicz P. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Legalis 2020.
Namysłowska M., Skoczny T.: Ekspertyza naukowa: Możliwość i sposoby eliminacji z obrotu prawnego postanowień umownych uznanych przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za abuzywne, Warszawa 2015.
Osowy P., Powództwa o ukształtowanie stosunku prawnego, Legalis 2015.
Pisuliński J.: Sankcja zamieszczenia w umowie niedozwolonego postanowienia w świetle dyrektywy 93 13 EWG i orzecznictwa TSUE, w: Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, pod. red. M. Romanowskiego, Warszawa 2017.
Pyziak-Szafnicka M. (w:) System prawa prywatnego, t. 1, Prawo cywilne część ogólna, pod red. M. Safjana, Warszawa 2007.
Radwański Z. (w:) System prawa prywatnego, t. 2, Prawo cywilne część ogólna, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2008.
Romanowski M.: Kilka refleksji cywilistycznych na tle wyroku TSUE w sprawie państwa Dziubaków przeciwko Raiffeisen Bank International AG czyli jak mit zastępuje rzeczywistość, (w:) Procesy frankowe w Polsce po wyroku TSUE w sprawie C-260 18, pod red. M. Jabłońskiego i K. Koźmińskiego, Warszawa 2020.
Romanowski M.: Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe, (w:) Życie umowy konsumenckiej po uznaniu jej postanowienia za nieuczciwe na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, pod red. M. Romanowskiego, Warszawa 2017.
Skorupa P.: Nieważność czynności prawnej w prawie polskim na tle porównawczym, Legalis 2019.
Skory M.: Klauzule abuzywne w polskim prawie ochrony konsumenta, Kraków 2005.
Skotnicka E.: Zasada kontradyktoryjności i postulat sprawnego postępowania cywilnego a ochrona praw konsumentów w świetle dyrektywy 93 13, Europejski Przegląd Sądowy 2010, nr 3.
Szymański M.: Eliminacja abuzywnej klauzuli waloryzacyjnej umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego, Monitor Prawniczy 2020, nr 2.
Trzaskowski R.: Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem, Warszawa 2013.
Węgrzynowski Ł.: Niedozwolone postanowienia umowne jako środek ochrony słabszej strony umowy obligacyjnej, Legalis 2006.
Wyżykowski B.: Skutki uznania abuzywności postanowienia umowy w kontroli incydentalnej, Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 2017, nr 8.
Zoll F.: Kilka uwag na temat tzw. redukcji utrzymującej skuteczność, Transformacje Prawa Prywatnego 2000, nr 1 2.