Abstrakt
The subject of the paper is the analysis of current development of regulations regarding real security rights on immovables in terms of accessoriness and non-accessoriness of securities, in the context of prospects for the creation of a single mortgage market in Europe. The
considerations are focused on assessing the impact accessoriness has, on one hand, on the economic efficiency of securities, and on the other hand ? on the protection of the mortgagor. Among different types of securities belonging to the above category which are used in European countries, mortgage regulated under the Polish Land and Mortgage Registers and Mortgage Act, thoroughly amended in 2009, has been characterized in detail ? as an example of a security based on loosened accessoriness. A point of reference within the comparative analysis of accessory and non-accessory instruments to secure loans is the proposed model of a common flexible security on real estate for the European Union Member States, i.e. the Eurohypothec. It is expected that thanks to its non-accessory character, the use of the Eurohypothec could contribute to encouraging cross-border mortgage lending and thus to the integration of the Member States? markets. However, the idea of a pan-
-European non-accessory real security on immovables also raises doubts, mainly because of the risk for the borrowers, resulting from breaking the link between the security and the secured claim. Examining the proposal of the Eurohypothec against the background of the dominant European tendencies in the field of real security rights on immovables provides a basis for drawing conclusions concerning actual possibilities to harmonize mortgage markets.
Bibliografia
Armada-Rudnik P.: Prawo hipoteczne po nowelizacji z 26.6.2009 r., Monitor Prawniczy 2010, no. 1.
Bar G.: Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie po nowelizacji z 29 czerwca 2009 r., Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Bar von C.: Prace nad projektem Europejskiego Kodeksu Cywilnego, Państwo i Prawo 2000, no. 10.
Bełdowski J., Zachariasiewicz M.: Nowy etap harmonizacji prawa umów w UE, part 1, Europejski Przegląd Sądowy 2012, no. 6.
Bieranowski A.: Dług gruntowy (uwagi na tle projektowanej regulacji), Rejent 2004, no. 10.
Bucholski R.: Dług gruntowy jako zabezpieczenie kredytów bankowych, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2008, vol. 5.
Chilarski T.: Upadłość transgraniczna w prawie Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
Cierpiał R.: Ograniczone prawa rzeczowe w prawie austriackim, Studia Prawa Prywatnego 2008, no. 4.
Csizmazia N.: Reform of the Hungarian Law of Security Rights in Movable Property, Juridica International 2008, vol. 14.
Csizmazia N.: Sicherungsrechte an Immobilien in Ungarn (in:) Sicherungsrechte an Immobilien in Europa, eds. M. Hinteregger, T. Borić, Wien?Berlin 2009.
Czech T.: Hipoteka. Komentarz, Warszawa 2011.
Czech T.: Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Warszawa 2014.
Czepelak M.: Umowa międzynarodowa jako źródło prawa prywatnego międzynarodowego, Warszawa 2008.
Drela M.: Roszczenie o zmniejszenie kwoty hipoteki oraz roszczenie o zwolnienie części nieruchomości spod obciążenia hipotecznego jako roszczenia procesowe o ukształtowanie treści hipoteki (art. 68 ust. 2 i art. 90 u.k.w. i h.), Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Drewicz-Tułodziecka A.: The position of an owner of real estate, which is encumbered with a non-accessory right to property, based on the example of regulations in Poland (in:) Basic Guidelines for a Eurohypothec. Outcome of the Eurohypothec workshop. November 2004/April 2005, ed. A. Drewicz-Tułodziecka, Mortgage Bulletin 2005, no. 21.
Fervers M.: Hypoth?que rechargeable und Grundschuld, Tübingen 2013.
Fiorentini F.: Proprietary Security Rights in the Western European Countries (in:) European Private Law: A Handbook, vol. 1, eds. M. Bussani, F. Werro, Berne 2009.
Fusaro A.: Le linee di tendenza del diritto europeo dell?ipoteca: Euroipoteca e ipoteca ricaricabile (in:) Studi in onore di Giorgio Cian, eds. M.V. De Giorgi, S. Delle Monache, G. De Cristofaro, Padova 2010.
Gambaro A.: Contractual Security Rights in Immoveables (Mortgage) and Contract Law (in:) The Interaction of Contract Law and Tort and Property Law in Europe. A Comparative Study, eds. C. von Bar, U. Drobnig, München 2004.
Gniewek E.: Hipoteka (in:) Zarys prawa cywilnego, eds. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2014.
Gniewek E.: Prawo rzeczowe, Warszawa 2014.
Gołaczyński J.: Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2015.
Gołaczyński J.: Prawo zastawu (in:) System prawa prywatnego, vol. 4: Prawo rzeczowe, ed. E. Gniewek, Warszawa 2012.
Gołaczyński J.: Umowa zabezpieczająca (in:) O źródłach i elementach stosunków cywilnoprawnych. Księga pamiątkowa ku czci prof. Alfreda Kleina, ed. E. Gniewek, Kraków 2000.
Gołaczyński J.: Zastaw na rzeczach ruchomych, Warszawa 2002.
Górecki J.: Prawo rzeczowe (in:) System prawa prywatnego, vol. 20B: Prawo prywatne międzynarodowe, ed. M. Pazdan, Warszawa 2015.
Górska K., Kozińska J.: Zmiany wprowadzone w konstrukcji polskiej hipoteki w perspektywie dyskusji o kształcie eurohipoteki, Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Gumiński P.: Administrator hipoteki a konsorcja bankowe, Przegląd Legislacyjny 2009, no. 3?4.
Henclewski T., Matczak D.: Pojęcie nadzabezpieczenia hipotecznego, Przegląd Prawa Handlowego 2014, no. 6.
Henclewski T.: Popularność stosowania instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego po czterech latach od wprowadzenia do prawa polskiego, Monitor Prawa Bankowego 2015, no. 11.
Heropolitańska I. (in:) I. Heropolitańska, A. Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, P. Kuglarz: Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz, Warszawa 2014.
Heropolitańska I.: Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności, Warszawa 2014.
Hrycaj A. (in:) Europejskie prawo upadłościowe. Komentarz, ed. F. Zedler, Warszawa 2011.
Ignatowicz J., Stefaniuk K.: Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Jastrzębski J., Zaradkiewicz K.: Akcesoryjny dług gruntowy a problem jawności i odpowiedzialności, part 1, Przegląd Prawa Handlowego 2005, no. 5.
Jensen U.: Real Property Law and Procedure in the European Union. Sweden Report, http://www.eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/Law/ResearchTeaching/ResearchThemes/EuropeanPrivateLaw/RealPropertyProject/Sweden.PDF (accessed: 24 February 2016).
Josipović T.: Consumer Protection in EU Residential Credit Markets: Common EU Rules on Mortgage Credit in the Mortgage Credit Directive, Cambridge Yearbook of European Legal Studies 2015, no. 16.
Józefiak A.: Ograniczone prawa rzeczowe w prawie francuskim, Studia Prawa Prywatnego 2008, no. 4.
Józefiak-Molnár A.: Zasada akcesoryjności hipoteki po nowelizacji z dnia 29 czerwca 2009 r. ? wybrane zagadnienia (in:) Nie tylko hipoteka? Zeszyt jubileuszowy dedykowany Profesorowi Jerzemu Pisulińskiemu, eds. M. Kućka, K. Pałka, Warszawa 2015.
Kaczorowska M.: Koncepcja eurohipoteki na tle praw zastawniczych na nieruchomościach w Europie, Wrocław 2016.
Kaczorowska M.: Kontrowersje wokół unifikacji prawa prywatnego w Europie w świetle projektu Europejskiego Kodeksu Cywilnego, Transformacje Prawa Prywatnego 2007, no. 2.
Kaczorowska M.: Model eurohipoteki w podstawowych wytycznych Fundacji na rzecz Kredytu Hipotecznego, Rejent 2010, no. 6.
Kaczorowska M.: Perspectives for the Creation of a European Network of Land Registers (in:) Party autonomy in European private (and) international law, tome 2, eds. M.E. De Maestri, S. Dominelli, Rome 2015.
Kaczorowska M.: Rola Europejskiego Serwisu Informacji o Gruntach w poszerzaniu dostępu do elektronicznych rejestrów nieruchomości w Europie (in:) Księga pamiątkowa z okazji dziesięciolecia Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego ? Blok Prawa Komputerowego, eds. E. Galewska, S. Kotecka, Wrocław 2012.
Kalasińska M.: Kredyty i pożyczki hipoteczne jako podstawowe źródło finansowania nieruchomości (in:) Współczesna bankowość hipoteczna, ed. A. Szelągowska, Warszawa 2010.
Kalus S.: A Uniform Law of Property for Europe ? Is It Plausible?, Silesian Journal of Legal Studies 2010, no. 2.
Karasek I.: Zabezpieczenia wierzytelności na zbiorze rzeczy lub praw o zmiennym składzie. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2004.
Karasek-Wojciechowicz I.: Nadmierność zabezpieczenia hipotecznego, Monitor Prawa Bankowego 2011, no. 5.
Karaś T.: Pojęcia: kauzalność, abstrakcyjność, akcesoryjność i próba określenia ich wzajemnej relacji w świetle koncepcji causae generalis i causae specialis (in:) Wybrane zagadnienia prawa cywilnego, eds. M. Warciński, K. Zaradkiewicz, Warszawa 2006.
Keessen S.: Could a non-accessory mortgage be easily accommodated in a legal system with an accessory mortgage? A study on the functioning of the principle of accessoriness with regard to the non-accessory Euromortgage and the accessory Dutch mortgage, http://dare.uva.nl/cgi/arno/show.cgi?fid=609368 (accessed: 4 February 2016).
Kieninger E.: European Regulation of Security Rights (in:) Divergences of Property Law, an Obstacle to the Internal Market?, eds. U. Drobnig, H.J. Snijders, E. Zippro, München 2006.
Kircher S.: Grundpfandrechte in Europa, Berlin 2004.
Köndgen J., Stöcker O.: Die Eurohypothek ? Akzessorietät als Gretchenfrage?, Zeitschrift für Bankrecht und Bankwirtschaft 2005, no. 2.
Kornas J.: Administrator hipoteki ? nowa instytucja w polskim prawie, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 2009, no. 1?2.
Kornas J.: Częściowo opróżnione miejsce hipoteczne i zastrzeżenie pierwszeństwa, Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Kostecki S.: Kilka uwag na temat długu gruntowego w prawie niemieckim, Rejent 2006, no. 9.
Kostecki S.: Uwagi o nowelizacji przepisów o hipotece, Rejent 2011, no. 9.
Kostecki S.: Wierzytelność a rzeczowe zabezpieczenia na nieruchomości, Warszawa 2014.
Kozińska J.: Czy wprowadzenie eurohipoteki jest realne?, Prawo Europejskie w Praktyce 2011, no. 11.
Krukowski J.: Prawo Unii Europejskiej a wartości chrześcijańskie (in:) Abiit, non obiit. Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa SVD, eds. A. Dębiński, P. Stanisz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W.Sz. Staszewski, A. Szarek-Zwijacz, M. Wójcik, Lublin 2013.
Kućka M. (in:) Hipoteka po nowelizacji. Komentarz, ed. J. Pisuliński, Warszawa 2011.
Kućka M. (in:) Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Postępowanie wieczystoksięgowe, ed. J. Pisuliński, Warszawa 2014.
Kuryłowicz M., Wiliński A.: Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Warszawa 2013.
Kuś A.: Kilka uwag o rynku wewnętrznym Unii Europejskiej (in:) Abiit, non obiit. Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa SVD, eds. A. Dębiński, P. Stanisz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W.Sz. Staszewski, A. Szarek-Zwijacz, M. Wójcik, Lublin 2013.
Bar G.: Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie po nowelizacji z 29 czerwca 2009 r., Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Bar von C.: Prace nad projektem Europejskiego Kodeksu Cywilnego, Państwo i Prawo 2000, no. 10.
Bełdowski J., Zachariasiewicz M.: Nowy etap harmonizacji prawa umów w UE, part 1, Europejski Przegląd Sądowy 2012, no. 6.
Bieranowski A.: Dług gruntowy (uwagi na tle projektowanej regulacji), Rejent 2004, no. 10.
Bucholski R.: Dług gruntowy jako zabezpieczenie kredytów bankowych, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2008, vol. 5.
Chilarski T.: Upadłość transgraniczna w prawie Unii Europejskiej, Warszawa 2008.
Cierpiał R.: Ograniczone prawa rzeczowe w prawie austriackim, Studia Prawa Prywatnego 2008, no. 4.
Csizmazia N.: Reform of the Hungarian Law of Security Rights in Movable Property, Juridica International 2008, vol. 14.
Csizmazia N.: Sicherungsrechte an Immobilien in Ungarn (in:) Sicherungsrechte an Immobilien in Europa, eds. M. Hinteregger, T. Borić, Wien?Berlin 2009.
Czech T.: Hipoteka. Komentarz, Warszawa 2011.
Czech T.: Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Warszawa 2014.
Czepelak M.: Umowa międzynarodowa jako źródło prawa prywatnego międzynarodowego, Warszawa 2008.
Drela M.: Roszczenie o zmniejszenie kwoty hipoteki oraz roszczenie o zwolnienie części nieruchomości spod obciążenia hipotecznego jako roszczenia procesowe o ukształtowanie treści hipoteki (art. 68 ust. 2 i art. 90 u.k.w. i h.), Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Drewicz-Tułodziecka A.: The position of an owner of real estate, which is encumbered with a non-accessory right to property, based on the example of regulations in Poland (in:) Basic Guidelines for a Eurohypothec. Outcome of the Eurohypothec workshop. November 2004/April 2005, ed. A. Drewicz-Tułodziecka, Mortgage Bulletin 2005, no. 21.
Fervers M.: Hypoth?que rechargeable und Grundschuld, Tübingen 2013.
Fiorentini F.: Proprietary Security Rights in the Western European Countries (in:) European Private Law: A Handbook, vol. 1, eds. M. Bussani, F. Werro, Berne 2009.
Fusaro A.: Le linee di tendenza del diritto europeo dell?ipoteca: Euroipoteca e ipoteca ricaricabile (in:) Studi in onore di Giorgio Cian, eds. M.V. De Giorgi, S. Delle Monache, G. De Cristofaro, Padova 2010.
Gambaro A.: Contractual Security Rights in Immoveables (Mortgage) and Contract Law (in:) The Interaction of Contract Law and Tort and Property Law in Europe. A Comparative Study, eds. C. von Bar, U. Drobnig, München 2004.
Gniewek E.: Hipoteka (in:) Zarys prawa cywilnego, eds. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2014.
Gniewek E.: Prawo rzeczowe, Warszawa 2014.
Gołaczyński J.: Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2015.
Gołaczyński J.: Prawo zastawu (in:) System prawa prywatnego, vol. 4: Prawo rzeczowe, ed. E. Gniewek, Warszawa 2012.
Gołaczyński J.: Umowa zabezpieczająca (in:) O źródłach i elementach stosunków cywilnoprawnych. Księga pamiątkowa ku czci prof. Alfreda Kleina, ed. E. Gniewek, Kraków 2000.
Gołaczyński J.: Zastaw na rzeczach ruchomych, Warszawa 2002.
Górecki J.: Prawo rzeczowe (in:) System prawa prywatnego, vol. 20B: Prawo prywatne międzynarodowe, ed. M. Pazdan, Warszawa 2015.
Górska K., Kozińska J.: Zmiany wprowadzone w konstrukcji polskiej hipoteki w perspektywie dyskusji o kształcie eurohipoteki, Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Gumiński P.: Administrator hipoteki a konsorcja bankowe, Przegląd Legislacyjny 2009, no. 3?4.
Henclewski T., Matczak D.: Pojęcie nadzabezpieczenia hipotecznego, Przegląd Prawa Handlowego 2014, no. 6.
Henclewski T.: Popularność stosowania instytucji opróżnionego miejsca hipotecznego po czterech latach od wprowadzenia do prawa polskiego, Monitor Prawa Bankowego 2015, no. 11.
Heropolitańska I. (in:) I. Heropolitańska, A. Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, P. Kuglarz: Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz, Warszawa 2014.
Heropolitańska I.: Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności, Warszawa 2014.
Hrycaj A. (in:) Europejskie prawo upadłościowe. Komentarz, ed. F. Zedler, Warszawa 2011.
Ignatowicz J., Stefaniuk K.: Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Jastrzębski J., Zaradkiewicz K.: Akcesoryjny dług gruntowy a problem jawności i odpowiedzialności, part 1, Przegląd Prawa Handlowego 2005, no. 5.
Jensen U.: Real Property Law and Procedure in the European Union. Sweden Report, http://www.eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/Law/ResearchTeaching/ResearchThemes/EuropeanPrivateLaw/RealPropertyProject/Sweden.PDF (accessed: 24 February 2016).
Josipović T.: Consumer Protection in EU Residential Credit Markets: Common EU Rules on Mortgage Credit in the Mortgage Credit Directive, Cambridge Yearbook of European Legal Studies 2015, no. 16.
Józefiak A.: Ograniczone prawa rzeczowe w prawie francuskim, Studia Prawa Prywatnego 2008, no. 4.
Józefiak-Molnár A.: Zasada akcesoryjności hipoteki po nowelizacji z dnia 29 czerwca 2009 r. ? wybrane zagadnienia (in:) Nie tylko hipoteka? Zeszyt jubileuszowy dedykowany Profesorowi Jerzemu Pisulińskiemu, eds. M. Kućka, K. Pałka, Warszawa 2015.
Kaczorowska M.: Koncepcja eurohipoteki na tle praw zastawniczych na nieruchomościach w Europie, Wrocław 2016.
Kaczorowska M.: Kontrowersje wokół unifikacji prawa prywatnego w Europie w świetle projektu Europejskiego Kodeksu Cywilnego, Transformacje Prawa Prywatnego 2007, no. 2.
Kaczorowska M.: Model eurohipoteki w podstawowych wytycznych Fundacji na rzecz Kredytu Hipotecznego, Rejent 2010, no. 6.
Kaczorowska M.: Perspectives for the Creation of a European Network of Land Registers (in:) Party autonomy in European private (and) international law, tome 2, eds. M.E. De Maestri, S. Dominelli, Rome 2015.
Kaczorowska M.: Rola Europejskiego Serwisu Informacji o Gruntach w poszerzaniu dostępu do elektronicznych rejestrów nieruchomości w Europie (in:) Księga pamiątkowa z okazji dziesięciolecia Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej i Studenckiego Koła Naukowego ? Blok Prawa Komputerowego, eds. E. Galewska, S. Kotecka, Wrocław 2012.
Kalasińska M.: Kredyty i pożyczki hipoteczne jako podstawowe źródło finansowania nieruchomości (in:) Współczesna bankowość hipoteczna, ed. A. Szelągowska, Warszawa 2010.
Kalus S.: A Uniform Law of Property for Europe ? Is It Plausible?, Silesian Journal of Legal Studies 2010, no. 2.
Karasek I.: Zabezpieczenia wierzytelności na zbiorze rzeczy lub praw o zmiennym składzie. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2004.
Karasek-Wojciechowicz I.: Nadmierność zabezpieczenia hipotecznego, Monitor Prawa Bankowego 2011, no. 5.
Karaś T.: Pojęcia: kauzalność, abstrakcyjność, akcesoryjność i próba określenia ich wzajemnej relacji w świetle koncepcji causae generalis i causae specialis (in:) Wybrane zagadnienia prawa cywilnego, eds. M. Warciński, K. Zaradkiewicz, Warszawa 2006.
Keessen S.: Could a non-accessory mortgage be easily accommodated in a legal system with an accessory mortgage? A study on the functioning of the principle of accessoriness with regard to the non-accessory Euromortgage and the accessory Dutch mortgage, http://dare.uva.nl/cgi/arno/show.cgi?fid=609368 (accessed: 4 February 2016).
Kieninger E.: European Regulation of Security Rights (in:) Divergences of Property Law, an Obstacle to the Internal Market?, eds. U. Drobnig, H.J. Snijders, E. Zippro, München 2006.
Kircher S.: Grundpfandrechte in Europa, Berlin 2004.
Köndgen J., Stöcker O.: Die Eurohypothek ? Akzessorietät als Gretchenfrage?, Zeitschrift für Bankrecht und Bankwirtschaft 2005, no. 2.
Kornas J.: Administrator hipoteki ? nowa instytucja w polskim prawie, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego 2009, no. 1?2.
Kornas J.: Częściowo opróżnione miejsce hipoteczne i zastrzeżenie pierwszeństwa, Wrocławskie Studia Sądowe 2012, no. 2.
Kostecki S.: Kilka uwag na temat długu gruntowego w prawie niemieckim, Rejent 2006, no. 9.
Kostecki S.: Uwagi o nowelizacji przepisów o hipotece, Rejent 2011, no. 9.
Kostecki S.: Wierzytelność a rzeczowe zabezpieczenia na nieruchomości, Warszawa 2014.
Kozińska J.: Czy wprowadzenie eurohipoteki jest realne?, Prawo Europejskie w Praktyce 2011, no. 11.
Krukowski J.: Prawo Unii Europejskiej a wartości chrześcijańskie (in:) Abiit, non obiit. Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa SVD, eds. A. Dębiński, P. Stanisz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W.Sz. Staszewski, A. Szarek-Zwijacz, M. Wójcik, Lublin 2013.
Kućka M. (in:) Hipoteka po nowelizacji. Komentarz, ed. J. Pisuliński, Warszawa 2011.
Kućka M. (in:) Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Postępowanie wieczystoksięgowe, ed. J. Pisuliński, Warszawa 2014.
Kuryłowicz M., Wiliński A.: Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, Warszawa 2013.
Kuś A.: Kilka uwag o rynku wewnętrznym Unii Europejskiej (in:) Abiit, non obiit. Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa SVD, eds. A. Dębiński, P. Stanisz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W.Sz. Staszewski, A. Szarek-Zwijacz, M. Wójcik, Lublin 2013.