Słowa kluczowe
categories and constitutive features of orphan works
acquiring the status of an orphan work
put an end to the orphan work status
legal nature of decisions taken by the minister competent for culture and protection of national heritage
Abstrakt
The subject of this article is the analysis and evaluation of normative solutions adopted by the Polish legislator in Article 355 , Articles 357?358 of the Polish Copyright Law compared to the regulations contained in the Directive 2012/28. The main focus is on the analysis of procedural and substantive law aspects regarding the proceedings on the acquisition and the expiry of the status of an orphan work and the formulation of conclusions de lege lata and de lege ferenda against this background. This issue is not an easy one and in principle not subject to in-depth analysis in doctrine. The concept, essence and categories of orphan works were considered, the data on these works contained in the European database of orphan works were analyzed, aspects of procedural and substantive law were analyzed in relation to the proceedings regarding the acquisition and expiry of the status of an orphan work. An analysis of the regulation adopted in Directive 2012/28 leads to the conclusion that it does not solve the problem of the permitted use of orphan works in a comprehensive, detailed, consistent and comprehensive manner. It should be emphasized that, despite many assumptions and postulates regarding the regulation of orphan works institutions indicated in the preamble to Directive 2012/28, they have not been fully implemented and the adopted regulations cannot be considered sufficient. Residual and incomplete regulation on the acquisition and loss of orphan work status in the national law of the Member States may raise doubts in the sphere of application of the law, which will be vested in the national courts. This may result in national courts having to refer questions for a preliminary ruling to the Court of Justice of the EU regarding the interpretation of the provisions of Directive 2012/28, which in turn may mean that the process of harmonization and unification of copyright in this field will be significantly impeded.
Bibliografia
Banasiuk J.: Orphan Works as a Twentieth Century Black Hole — Is There a Need for the Adoption of Legal Solutions as International Level?, ZNUJ, PPWI 2017, z. 3, s. 37–48.
Bałos I. (w:) Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, pod red. A. Michalaka, Warszawa 2019, s. 307–326.
Barta J., Markiewicz R.: Prawo autorskie i prawa pokrewne, wyd. 8, Warszawa 2019.
Błeszyński J.: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Problemy de lege ferenda (w:) Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, pod red. A. Matlaka, S. Stanisławskiej-Kloc, Warszawa 2013, s. 83–110.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, pod red. E. Ferenc-Szydełko, wyd. 3, Warszawa 2016.
Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, P. Machnikowskiego, wyd. 9, Warszawa 2019.
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, pod red. R. Hausera, M. Wierzbowskiego, wyd. 6, Warszawa 2020.
Niewęgłowski A.: Dyrektywa w sprawie dzieł osieroconych i jej znaczenie dla polskiego prawa autorskiego, Transformacje Prawa Prywatnego 2013, nr 3, s. 77–95.
Poźniak-Niedzielska M., Niewęgłowski A.: Dzieła osierocone — nowe wyzwania dla polskiego prawa autorskiego, ZNUJ, PPWI 2013, z. 122.
Poźniak-Niedzielska M., Niewęgłowski A.: Niektóre aktualne problemy prawa autorskiego XXI wieku (w:) Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, pod red. M. Modrzejewskiej, Warszawa 2010, s. 831–849.
Poźniak-Niedzielska M., Szczotka J., Mozgawa M.: Prawo autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, pod red. M. Poźniak-Niedzielskiej, Bydgoszcz–Zielona Góra 2007.
Sieńczyło-Chlabicz J.: Nabycie i utrata statusu utworu osieroconego — uwagi de lege lata i de lege ferenda (w:) Experientia Docet. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Elżbiecie Traple, pod red. P. Kostańskiego, P. Podreckiego, T. Targosza, Warszawa 2017, s. 337–348.
Sieńczyło-Chlabicz J.: Utwory osierocone — propozycje nowelizacji prawa autorskiego, ZNUJ, PPWI 2014, z. 4, s. 112–128.
Prawo własności intelektualnej, pod red. J. Sieńczyło-Chlabicz, Warszawa 2018.
Sieńczyło-Chlabicz J., Banasiuk J.: Twórcy dzieł uprzednio stworzonych a współtwórczość utworu audiowizualnego (w:) Utwór audiowizualny: zakres pojęcia i ochrony prawnej, pod red. K. Lewandowskiego, Poznań 2011, s. 75–96.
Sieńczyło-Chlabicz J.: Kontrola sądowoadministracyjna postępowań przed Urzędem Patentowym w sprawach z zakresu prawa własności przemysłowej (w:) System prawa prywatnego, t. 14C, Prawo własności przemysłowej, pod red. R. Skubisza, Warszawa 2017, s. 173–244.
Stanisławska-Kloc S.: Utwory „osierocone”, ZNUJ, PWiOWI 2007, z. 100, s. 453–476.
Stanisławska-Kloc S. (w:) Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, pod red. D. Flisaka, Warszawa 2015, s. 522–536.
Ślęzak P. (w:) Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, pod red. P. Ślęzaka, Warszawa 2017, s. 348–374.
Vetulani A.: Dzieła osierocone — w poszukiwaniu europejskiego rozwiązania, ZNUJ, PPWI 2009, z. 103, s. 26–50.
Wojciechowska A.: Autorskie prawa osobiste twórców dzieła audiowizualnego. Pojęcie dzieła audiowizualnego, ZNUJ, PPWI 1999, z. 2, s. 45–69.
Załucki M.: Utwory „osierocone” na skutek upadłości (w:) Własność intelektualna w prawie upadłościowym i naprawczym, pod red. M. Załuckiego, Warszawa 2012, s. 109–125.