Słowa kluczowe
wzruszalność umowy
nieważność umowy
Abstrakt
The private law protection of interests of an aggrieved party under Article 388 of the Polish Civil Code (exploitation) is not without vulnerabilities. The main problem is the burden of proof (Article 6 of the Polish Civil Code). The same applies to protection under criminal law (Article 286 para. 1 of the Polish Penal Code - fraud), which can be harsh for all potential and/or actual injured parties. Therefore, it is worth to examine the Polish institution of exploitation, including the recent changes in this provision, from the perspective of Austrian law and jurisprudence and, if necessary, to construct de lege ferenda proposals for the Polish legislator.
Bibliografia
Ahrens M. (w:) BGB - Kommentar, Hrsg. H. Prutting, G. Wegen, G. Weinreich, Aufl. 18, Hurth 2023.
Andrzejewski J., Szafrański W.: Wyzysk (art. 388 Kodeksu cywilnego) w polskim prawie prywatnym a obrót dziełami sztuki, Santander Art and Culture Law Review 2016, nr 1(2).
Andrzejewski J.: Laesio enormis i wyzysk. Tradycja prawna a przeciwdziałanie nieekwiwalentności świadczeń w prawie prywatnym Austrii, Niemiec i Polski, rozprawa doktorska.
Apathy P., Bydlinski P., Dullinger S., Eccher B., Iro G., Kerschner F., Posch W., Riedler A.: Burgerliches Recht. Band VIII. Prufungstraining. Fallrepetitorium mit Losungen, Hrsg. P. Apathy, Aufl. 3, Wien 2010.
Apathy P., Riedler A.: Burgerliches Recht. Band III. Schuldrecht Besonderer Teil, Aufl. 4, Wien 2010.
Bagińska E.: Glosa do wyroku SN z dnia 27 września 2005 r., I CK 191/05, OSP 2007, z. 7-8, poz. 87.
Bollenberger R. (w:) Kurzkommentar zum ABGB. Allgemeines burgerliches Gesetzbuch, Ehegesetz, Konsumentenschutzgesetz, IPR-Gesetz, Rom I- und Rom II-VO, Hrsg. H. Koziol, P. Bydlinski, R. Bollenberger, Aufl. 3, Wien 2010.
Brzozowski A., Kocot W.J., Skowrońska-Bocian E.: Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2010.
Bydlinski P.: Grundzuge des Privatrechts fur Ausbildung und Praxis, Aufl. 9, Wien 2014.
Gliniecki B. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, pod red. M. Balwickiej-Szczyrby, A. Sylwestrzak, LEX/el. 2024, art. 388.
Grebieniow A. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. W. Borysiaka, wyd. 32, Warszawa 2024, art. 388.
Gutowski M.: Wzruszalność czynności prawnej, Warszawa 2019.
Gutowski M. (w:) Kodeks cywilny, t. II, Komentarz. Art. 353-626, pod red. M. Gutowskiego, wyd. 3, Warszawa 2022.
Horosz P. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. M. Załuckiego, wyd. 3, Warszawa 2023.
Karaszewski G. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. J. Ciszewskiego, wyd. 2, Warszawa 2014.
Kondek J.M.: Instytucja wyzysku w prawie polskim i na tle obcym w perspektywie prawnoporównawczej. Prawo prywatne, Warszawa 2019.
Kosmol M.: Laesio enormis w XXI wieku - czy matematyczne podejście do ustalania granic dopuszczalnej nieekwiwalentności świadczeń w umowach dwustronnie zobowiązujących jest pożądane?, Studia Iuridica Toruniensia 2019, t. XXV.
Koziol H., Welser R.: Grundriss des burgerlichen Rechts. Band I. Allgemeiner Teil, Sachenrecht, Familienrecht, Aufl. 12, Wien 2002.
Koziol H.: Das bewegliche System: Die goldene Mitte fur Gesetzgebung und Dogmatik, Austrian Law Journal 2017, nr 3.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B.: Wyzysk jako wada oświadczenia woli, Studia Prawno-Ekonomiczne 1973, t. 10.
Machnikowski P. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, P. Machnikowskiego, wyd. 11, Warszawa 2023, art. 388.
Machnikowski P. (w:) System prawa prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań - część ogólna, pod red. K. Osajdy, wyd. 3, Warszawa 2019.
Olejniczak A. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania - część ogólna, pod red. A. Kidyby, wyd. 2, Warszawa 2014.
Partyk A., Partyk T.: Nieekwiwalentość świadczeń stron jako podstawa nieważności umowy, LEX/el. 2014.
Perner S., Spitzer M., Kodek G.: Burgerliches Recht. Lernen. Uben. Wissen, Aufl. 2, Wien 2008.
Platon: Eutyfron; Obrona Sokratesa; Kriton, przeł. Wł. Witwicki, Kraków 2021.
Popiołek W. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2018.
Radwański Z., Olejniczak A.: Prawo cywilne - część ogólna, wyd. 16, Warszawa 2021.
Radwański Z., Olejniczak A.: Zobowiązania - część ogólna, wyd. 14, Warszawa 2020.
Rzetecka-Gil A.: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna, LEX/el. 2011.
Trzaskowski R., Żuławska Cz. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna, pod red. J. Gudowskiego, wyd. 2, Warszawa 2018.
Trzaskowski R.: Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych: art. 3531 K.C., Zakamycze 2005.
Trzaskowski R.: Skutki sprzeczności umów obligacyjnych z prawem. W poszukiwaniu sankcji skutecznych i proporcjonalnych, Warszawa 2013.
Weilinger A.: Privatrecht. Eine Einfuhrung, Aufl. 5, Wien 2016.
Zakrzewski P. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534), pod red. M. Frasa, M. Habdas, Warszawa 2018.
Zerres T.: Burgerliches Recht. Allgemeiner Teil, Schuldrecht, Sachenrecht, Zivilprozessrecht, Aufl. 9, Berlin 2019.
Żuławska Cz. (w:) Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. I-II, pod red. G. Bieńka, wyd. 10, Warszawa 2011.