Słowa kluczowe
dyrektywa 2019/770
dyrektywa 2011/83
dyrektywa Omnibus
umowy o dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej
świadczenie
platforma internetowa
ochrona konsumenta
Abstrakt
Unijne dyrektywy 2019/770 oraz 2011/83 rozszerzają ochronę konsumenta przed naruszeniem zobowiązania wynikającego z umów o dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej na umowy, w wykonaniu których konsument nie płaci ceny, lecz zapewnia przedsiębiorcy możliwość przetwarzania dotyczących go danych osobowych. Zastosowanie wspomnianych dyrektyw do takich umów wymaga jednak spełnienia określonych przesłanek.
Po pierwsze, musi dojść do zawarcia umowy. Nie jest jednak jasne, jak rozróżnić faktyczne korzystanie z treści cyfrowych udostępnionych publicznie w Internecie od zawarcia umowy. Ponadto, wspomniane dyrektywy nie znajdują zastosowania w przypadku, gdy przedsiębiorca przetwarza dane osobowe dotyczące konsumenta wyłącznie w celu dostarczenia treści cyfrowych lub usługi cyfrowej. Wywołuje to problem ze sprecyzowaniem zakresu świadczenia ze strony przedsiębiorcy, zwłaszcza gdy warunki umów sztucznie go rozszerzają, traktując profilowanie zachowań konsumenta zmierzające do wyświetlania mu spersonalizowanych reklam jako element usługi cyfrowej.
Bibliografia
Albers M., Veit R.: Komentarz do artykułu 6 RODO (w:) BeckoK Datenschutzrecht, Hrsg. A. Wolff, S. Brink, Beck Online 2022.
Barta P., Kawecki M., Litwiński P.: Komentarz do artykułu 4 RODO (w:) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady (UE) 2016 679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95 46 WE ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, pod red. P. Litwińskiego, Warszawa 2021.
Beale H., Fauvrque-Cosson B., Rutgers J., Vogenauer S.: Cases, materials and Text on contract Law, Oxford 2019.
Burgerliches gesetzbuch: Handkommentar, Hrsg. R. Schulze, Baden-Baden 2021.
Bygrave L., Tosoni L. (w:) The EU general Data Protection regulation (GDPR), eds. C. Kuner, L. Bygrave, C. Docksey, Oxford 2020.
Chirita A.: The rise of Big Data and the Loss of Privacy (w:) Personal Data in competition, consumer Protection and Intellectual Property Law. Towards a Holistic Approach, eds. M. Bakhoum et al., Berlin-Heidelberg 2018.
Clifford D., Graef I., Valcke P.: Pre-formulated Declarations of Data subject consent - citizen-consumer Empowerment and the Alignment of Data, consumer and competition Law Protections, German Law Journal 2019, nr 20, s. 679-721.
Czech T.: Prawa konsumenta. Komentarz, Warszawa 2020.
Dybka W.: Dane osobowe dotyczące konsumenta jako przedmiot świadczenia, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2023, z. 1, s. 95-168.
Eckert H.W.: Komentarz do 145 BGB (w:) Beckscher online-Kommentar zum BGB, Hrsg. W. Hau, R. Poseck, Beck Online 2021.
Efroni Z.: Gaps and opportunities: The rudimentary protection for data-paying consumers under new EU consumer protection law, Weizenbaum Institute for the Networked Society - The German Internet Institute 2020.
Efroni Z.: Location Data as contractual counter-Performance: A consumer Perspective on recent EU Legislation (w:) Smart urban mobility: law, regulation, and policy, eds. M. Finck et al., Berlin 2020.
Faust F.: Digitale wirtschaft - Analoges recht: Braucht das BGB ein Update?, Gutachten zum 71. Deutschen Juristentag, 2016.
Finck M., Pallas F.: They who must not be identified - distinguishing personal from non-personal data under the GDPR, International Data Privacy Law 2020, nr 1, s. 11-36.
Europejska Rada Ochrony Danych: wytyczne 2 2019 w sprawie przetwarzania danych osobowych na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b RODO, 8 października 2019 r.
Europejski Inspektor Ochrony Danych: opinion 4 2017 on the Proposal for a Directive on certain aspects concerning contracts for the supply of digital content, 14 marca 2017 r.
Fiesler C., Hallinan B.: We Are the Product: Public reactions to online Data sharing and Privacy controversies in the media, Conference on Human Factors in Computing Systems Paper, 2018.
Gumularz M.: Świadczenie usług drogą elektroniczną. Komentarz, Warszawa 2019.
Hacker P.: Daten als gegenleistung: rechtsgeschafte im spannungsfeld von DS-GVO und allgemeinem Vertragsrecht, Zeitschrift fur die gesamte Privatrechtswissenschaft 2019, nr 2, s. 148-197.
Hacker P.: Regulating the Economic Impact of Data as counter-Performance (w:)
Data as counter-Performance: contract Law 2.0? Munster colloquia on EU Law and the Digital Economy, Hrsg. S. Lohsse, R. Schulze, D. Staudenmayer, Baden-Baden 2020.
Hennemann M.: Qualitat von Video-sharing-Plattformen (w:) Grundfragen des Digitalvertragsrechts, Hrsg. M. Schmidt-Kessel, C. Mollnitz, Tubingen 2022.
Janowski J.: Technologia informacyjna dla prawników i administratywistów. szanse i zagrożenia elektronicznego przetwarzania danych w obrocie prawnym i działaniu administracji, Warszawa 2009.
Kocot W.: Wpływ Internetu na kształtowanie się współczesnej koncepcji oświadczenia woli, Warszawa 2004.
Kramme M.: Qualitatsanforderungen der Digitale-Inhalte-richtlinie an online- Suchmaschinen (w:) Grundfragen des Digitalvertragsrechts, Hrsg. M. Schmidt-Kessel, C. Mollnitz, Tubingen 2022.
Księżak P.: Precarium w prawie polskim, Rejent 2007, nr 2, s. 58-76.
Langhanke C., Schmidt-Kessel M.: Consumer Data as Consideration, Journal of European Consumer and Market Law 2015, nr 6, s. 218-223.
Litwiński P.: Pojęcie danych osobowych w ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych osobowych - glosa do wyroku Trybunału sprawiedliwości z 19.10.2016 r. w sprawie C-582 14 Patrick Breyer, Europejski Przegląd Sądowy 2017, nr 5, s. 52.
Loos M.: European harmonisation of online and distance selling of goods and the supply of digital content, Amsterdam Law School Legal Studies Research Paper 2016 27.
Lubasz D. (w:) RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, pod red. E. Bielak-Jomaa, Warszawa 2018.
Machnikowski P.: Struktura zobowiązania (w:) System prawa prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań - część ogólna, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2020.
Martens S.: Komentarz do 312 BGB (w:) Beckscher online-Kommentar zum BGB, Hrsg. W. Hau, R. Poseck, Beck Online 2021.
Martens S.: Schuldrechtsdigitalisierung, Munchen 2022.
Metzger A.: A market model for Personal Data: state of the Play under the New Directive on Digital content and Digital services (w:) Data as counter-Performance: contract Law 2.0? Munster colloquia on EU Law and the Digital Economy, eds. S. Lohsse, R. Schulze, D. Staudenmayer, Baden-Baden 2020.
Metzger A.: Komentarz do 327 BGB (w:) Munchener Kommentar zum Burgerlichen gesetzbuch. Band 3. schuldrecht - Allgemeiner Teil II, Hrsg. W. Kruger, Munchen 2022.
Metzger A.: Komentarz do 327e BGB (w:) Munchener Kommentar zum Burgerlichen gesetzbuch. Band 3. schuldrecht - Allgemeiner Teil II, Hrsg. W. Kruger, Munchen 2022.
Mischau L.: Daten als gegenleistung im neuen Verbrauchervertragsrecht, Zeitschrift fur Europaisches Privatrecht 2020, nr 2, s. 335-365.
Pałka P.: Terms of Service Are Not Contracts - Beyond Contract Law in the Regulation of Online Platforms (w:) European Contract Law in the Digital Age, ed. S. Grundmann, Cambridge 2018.
Pałka P.: Ciało obce - zasady RODO a gospodarka rynkowa, Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 2022, nr 5, s. 62-84.
Pecyna M.: Merger clause jako zastrzeżenie wyłączności dokumentu, klauzula integralności umowy, reguła wykładni umowy, Warszawa 2013.
Pecyna M.: Implementacja dyrektywy o umowach o dostarczenie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej - wyzwania dla ustawodawcy krajowego, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2021, z. 3, s. 607-624.
Południak-Gierz K.: Wady oświadczenia woli w umowach zawieranych na internetowym rynku konsumenckim, Warszawa 2020.
Południak-Gierz K.: Personalization of consumer contracts - should we Personalize Information Duties (w:) Legal challenges in the new digital age, eds. M.L. Kubica, M.D. Green, A.M. Lopez Rodriguez, Leiden 2021.
Principles, Definitions and model rules of European Private Law. Draft common frame of reference (DCFR), eds. C. von Bar, E. Clive, H. Schulte-Nolke, Munchen 2009.
Principles of European contract Law. Parts I and II (combined and revised), prepared by the commission of European contract Law, eds. O. Lando, H. Beale, The Hague-London-Boston 2000.
Radwański Z.: Teoria umów, Warszawa 1977.
Research Group on the Existing EC Private Law (Acquis Group): Principles of the Existing EC contract Law (Acquis Principles) - contract II: general Provisions, Delivery of goods, Package Travel and Payment services, Munchen 2009.
Robert R., Smit L.: The proposal for a directive on digital content: a complex relationship with data protection law, ERA Forum 2018, nr 19, s. 159-177.
Schulze R., Zoll F.: European contract Law, Baden-Baden 2021.
Schwaiger L., Vogler D., Eisenegger M.: Change in News Access, change in Expectations? How young social media Users in switzerland Evaluate the functions and Quality of News, The International Journal of Press Politics 2022, nr 3.
Sein K., Spindler G.: The new Directive on contracts for the supply of Digital content and Digital services - scope of Application and Traders obligation to supply - Part 1, European Reviev of Contract Law 2019, nr 3, s. 257-279.
Sobczyk A.: RODO. rozproszona władza publiczna, Kraków 2019.
Staudenmayer D. (w:) EU Digital Law. Article-by-Article commentary, eds. R. Schulze, D. Staudenmayer, Baden-Baden 2020.
Vukmirovic V., Domazet I., Kostic-Stankovic M.: Personalized social media communication Based on millennials Attitudes, 2020.
Wasilewski P.: Open content. Zagadnienia prawne, Warszawa 2008.
Wendehorst C.: Personal Data in Data Value chains i Is Data Protection Law fit for the Data Economy? (w:) Data as counter-Performance: contract Law 2.0? Munster colloquia on EU Law and the Digital Economy, eds. S. Lohsse, R. Schulze, D. Staudenmayer, Baden-Baden 2020.
Wendehorst C.: Komentarz do 312 BGB (w:) Munchener Kommentar zum Burgerlichen gesetzbuch. Band 3. schuldrecht - Allgemeiner Teil II, Hrsg. W. Kruger, Minchen 2022.
Whittaker S., Riesenhuber K.: Conceptions of contract (w:) The common European sales Law in context. Interactions with English and german Law, eds. G. Dannemann, S. Vogenauer, Oxford 2013.
Wielgus K.: Umowa o używanie portalu społecznościowego. Zagadnienia konstrukcyjne (w:) Prawo a media społecznościowe, pod red. R. Markiewicza, Kraków 2022.
Wyrwiński M.: Dostarczanie treści cyfrowych w Internecie - problem kwalifikacji prawnej świadczenia (w:) Nie tylko hipoteka... Zeszyt jubileuszowy dedykowany Profesorowi jerzemu Pisulińskiemu, pod red. M. Kućki, K. Pałki, Warszawa 2015.
Zoll F.: Personal data as consideration (w:) Digital content. contracts for the supply of Digital content: regulatory challenges and gaps, munster colloquia on EU Law and the Digital Economy, eds. R. Schulze, D. Staudenmayer, S. Lohsse, Baden-Baden 2017.