Słowa kluczowe
prosta spółka akcyjna
wierzyciele spółki
kapitał zakładowy
testy wypłacalności
Abstrakt
Using the legal form of a corporation carries the risk of using the company for an illegal purpose. A group particularly exposed to the aforementioned risk are the company's creditors. Hence, creditor protection is a fundamental good protected by company law. Until the simple joint-stock company was added to the Polish legal order, the basic protective instrument for capital companies was share capital. Nevertheless, this institution has been subjected to deep criticism. This was reflected in the asset structure of the aforementioned simple joint-stock company. The departure from the share capital paradigm forced the introduction of other new instruments in the form of solvency tests. The author conducts a legal-comparative analysis of the creditor protection models found in a joint-stock company and a simple company, focusing on each solution. The comprehensive approach and the chosen research method consequently made it possible to highlight the shortcomings that exist in this regard. Considerations also contribute to the formulation of numerous de lege ferenda postulates.
Bibliografia
Adamus R. (w:) Prosta spółka akcyjna. Komentarz, pod red. P. Malinowskiego, Warszawa 2021.
Armour J.: share capital and creditor Protection: Efficient rules for a modern company Law, Modern Law Review 2000, vol. 63.
Bieniak J., Wawer M. (w:) Kodeks spółek handlowych. Komentarz, pod red. J. Bieniaka, Warszawa 2022.
Cejmer M., Dąbrowski D.: Przesłanki nabywania akcji własnych (w:) Europejskie prawo spółek, t. 1, Instytucje prawne dyrektywy kapitałowej, pod red. M. Cejmera, J. Napierały, T. Sójki, Kraków 2006.
Dubowski R.: ocena skutków prawnych regulacji zawartej w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3236), http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/opinieBAS.xsp?nr=3236 (dostęp: 16 października 2022 r.).
Dumkiewicz M. (w:) Komentarz aktualizowany do art. 1-300 Kodeksu spółek hand- lowych, pod red. A. Kidyby, M. Dumkiewicz, LEX 2022.
Fliszkiewicz K.: Ochrona wierzycieli łączących się spółek kapitałowych, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. W.J. Katnera, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, 2015.
Hannigan B.: company law, ed. 5, Oxford University Press 2018.
Hansmann H., Kraakman R. (w:) The Anatomy of corporate Law. A comparative and functional Approach, eds. H. Reinier, R. Kraakman, P. Davies, H. Hansmann,
G. Hertig, K. Hopt, E. Rock, H. Kanda, Oxford University Press 2004.
Herbet A. (w:) System prawa prywatnego, t. 17A, Prawo spółek kapitałowych, pod red. S. Sołtysińskiego, Warszawa 2015.
Ignaczak A.: Instrumenty ochrony wierzycieli prostej spółki akcyjnej, PPH 2021, nr 8.
Janeta J., Kappes A., Katner W.J.: Kontrowersyjny projekt reformy struktury majątkowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, PPH 2011, nr 4, s. 9-17.
Jastrzębski J.: Ochrona wierzycieli spółki kapitałowej w przypadku podziału krajowego i transgranicznego, Progress-Journal of Young Researchers 2021, nr 9-10.
Kappes A.: odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki kapitałowej
w prawie polskim de lege lata, PPH 2017, nr 9.
Kędzierski D. van: Geneza zasad ochrony wierzycieli spółek kapitałowych, Transformacje Prawa Prywatnego 2018, nr 1.
Kędzierski D. van: Krytycznie o modelu ochrony wierzycieli prostej spółki akcyjnej, PPH 2021, nr 8.
Kidyba A., Michalski M.: Spółka akcyjna w ogólnej systematyce typów normatywnych spółek handlowych (w:) spółka akcyjna, pod red. A. Kidyby, M. Michalskiego, Warszawa 2014.
Kowalski A.: spółka kapitałowa otwarta i zamknięta - funkcjonalne kryterium klasyfikacji, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. M. Romanowskiego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 2020.
Kozieł G.: Prosta spółka akcyjna. Komentarz do art. 3001-300134 KsH, Warszawa 2020.
Kuchnicki P.M.: granica osobowości prawnej spółki kapitałowej, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr. hab. M. Romanowskiego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 2019.
Kummert R.: state statutory restrictions on financial Distributions by corporations to Shareholders, cz. 2, Washington Law Review 1984, vol. 59.
Łazarewicz S.: Zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych przez podmioty spoza katalogu określonego w Kodeksie spółek handlowych, Studia Prawnoustrojowe UWM 2020, nr 49.
Machnikowski P.: Struktura zobowiązania (w:) System prawa prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań - część ogólna, pod red. K. Osajdy, wyd. 3, Warszawa 2020.
Mazgaj M. (w:) Kodeks spółek handlowych. Komentarz, pod red. Z. Jary, wyd. 4, Warszawa 2022.
McDaniel M.: Bondholders and corporate governance, Business Law Review 1986, vol. 41.
Micklethwait J., Wooldridge A.: The company. A short History of revolutionary Idea, New York 2005.
Myers S.C.: Determinants of corporate Borrowing, Journal of Financial Economics 1977, vol. 5.
Naworski J.P. (w:) Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. spółki kapita- łowe. Dział II. spółka akcyjna, pod red. R. Potrzeszcza, T. Siemiątkowskiego, Warszawa 2012.
Okolski J., Modrzejewski J., Gasiński Ł.: Natura stosunku korporacyjnego spółki akcyjnej, PPH 2000, nr 8.
Okolski J., Wajda D.: rządy większości a ochrona akcjonariuszy mniejszościowych, PPH 2005, nr 6.
Opalski A.: Kapitał zakładowy. Zysk. Umorzenie, Warszawa 2002.
Opalski A.: Kapitał zakładowy: skuteczny instrument ochrony wierzycieli czy przestarzała koncepcja prawna? Próba porównania modeli ochrony wierzycieli w prawie państw europejskich i stanów Zjednoczonych, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2004, z. 2.
Opalski A.: Kapitał zakładowy w spółce akcyjnej, Studia Prawa Prywatnego 2008, nr 2.
Opalski A.: Granice podmiotowości prawnej spółek kapitałowych. glosa do wyroku SA w warszawie z dnia 7 lutego 2007 r., I Aca 1033/06, Glosa 2008, nr 4. Opalski A.: Prawo zgrupowań spółek, Warszawa 2012.
Opalski A.: Problematyka pominięcia prawnej odrębności spółek kapitałowych, PPH 2012, nr 8.
Opalski A.: Transakcje między podmiotami powiązanymi w prawie spółek, PPH 2012, nr 11.
Opalski A.: Prosta spółka akcyjna- nowy typ spółki handlowej, cz. I, PPH 2019, nr 11.
Osajda K.: Za kurtyną osobowości prawnej (o istocie "osoby prawniczej"), Nauka 2016, nr 1.
Osajda K.: Ochrona wierzycieli spółek kapitałowych w orzecznictwie sądu Najwyż- szego, PPH 2017, nr 9.
Pabis R. (w:) Kodeks spółek handlowych. Komentarz, pod red. Z. Jary, wyd. 4, Warszawa 2022.
Pinior P.: Ocena rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu 2019, nr 3, https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/B3DF19DBDEFD249BC12584CC003E7807/$file/10.Piotr%20Pinior.pdf (dostęp: 15 października 2022 r.).
Popiołek W. (w:) Kodeks spółek handlowych. Komentarz, pod red. J.A. Strzępki, Warszawa 2001.
Popłonkowska-Dębińska A.: Glosa do wyroku Ts z 21 października 2010 r. w sprawie C-81/09, Idryma Typou AE v. ypourgos Typou kai meson mazikis Enimerosis, Glosa 2012, nr 3.
Presser S.: Piercing the corporate Veil, Clark Boardman Callaghan 2013. Radwan A.: Sens i nonsens kapitału zakładowego - przyczynek do ekonomicznej analizy ustawowej ochrony wierzycieli spółek kapitałowych (w:) Europejskie prawo spółek, t. 2, Instytucje prawne dyrektywy kapitałowej, pod red. M. Cejmera, J. Napierały, T. Sójki, Kraków 2005, cz. 2.
Radwan A.: Ustrój finansowy spółki z o.o. - remont kapitalny czy konserwacja zabytków?, https://korporacyjnie.pl/ustroj-finansowy-spolki-z-o-o-remont-kapitalny-czy-konserwacja-zabytkow/ (dostęp: 18 października 2022 r.).
Rickford J.: reforming capital: report of the Interdisciplinary group on capitalmaintenance, European Business Law Review 2004, vol. 15.
Rodzynkiewicz M. (w:) Kodeks spółek handlowych. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2018.
Romanowski M.: Zasada jednakowego traktowania udziałowców spółki kapitałowej, cz. 1, PPH 2005, nr 1.
Romanowski M.: w sprawie spółki z o.o. "light" i efektywności kapitału zakładowego, PPH 2010, nr 1.
Romanowski M.: czy spółka może być nadczłowiekiem lub przynajmniej dronem - czyli o skłonnościach do przypisywania interesowi spółki pozoru rzeczywistości, Monitor Prawa Handlowego 2014, nr 2.
Romanowski M.: Boże chroń... prawo spółek przed demokracją - czyli o czym nie
myślał monteskiusz, Monitor Prawa Handlowego 2016, nr 1.
Scriggins L.P.: The model Business corporation Act financial Provisions: A Historical Snapshot, Law and Contemporary Problems 2011, vol. 1.
Sobolewski P.: Środki prawne ochrony wierzycieli spółek kapitałowych, PPH 2011, nr 5.
Sołtysiński S., Moskwa P.: Istota spółki akcyjnej (w:) System prawa prywatnego, t. 17B, Prawo spółek kapitałowych, pod red. S. Sołtysińskiego, Warszawa 2016.
Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J.: Kodeks spółek handlowych, t. 3, Komentarz do art. 301-458, Warszawa 2008.
Szumański A.: Problem funkcji gwarancyjnej kapitału zakładowego (akcyjnego) spółki kapitałowej, Państwo i Prawo 1997, z. 6.
Tarska M.: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Istota. Ustrój. funkcjonowanie, Warszawa 2003.
Thompson R.B.: Piercing the Veil: Is the common Law the Problem?, Cornell Law Review 1991, vol 76.
Wiórek P.M.: ochrona wierzycieli spółki z.o.o poprzez osobistą odpowiedzialność jej wspólników. Koncepcja odpowiedzialności przebijającej i nadużycia formy prawnej spółki w prawie niemieckim i polskim, Wrocław 2016.
Wiśniewski A.: odpowiedzialność wspólników za zobowiązania podatkowe spółek, Glosa 1995, nr 2.
Wisniewski A.: Prawo o spółkach: podręcznik praktyczny, t. 3, spółka akcyjna, Warszawa 1993.
Włodyka S., Szumański A.: spółka i jej stosunki prawne (w:) System prawa handlowego, t. 2A, Prawo spółek handlowych, pod red. A. Szumańskiego, wyd. 3, Warszawa 2019.
Wormser I.M.: Piercing the Veil of corporate Entity, Columbia Law Review 1912, vol. 12.
Żurek M.: reforma regulacji prawnej kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Problematyka ochrony wierzycieli, Warszawa 2018.