Abstrakt
Benevolence is considered a moral virtue, with its meaning rooted in the desire for the well-being of others. While benevolence may seem disconnected from the realm of law at first glance, it is nonetheless regarded as a noble ideal. It would be a misconception to perceive the law as devoid of virtues, although there is a notable distinction between concepts such as justice and benevolence. The article demonstrates that legal systems incorporate benevolence either directly or indirectly. This is evidenced by the Polish provisions concerning the professional duties of officials, as well as codes of ethical practice governing the activities of physicians and nurses. The central question posed in the article is whether the character of a person can be mandated by legal provisions. Implicit in this question is the assumption that benevolence is a character trait.
Bibliografia
Arvan M., Morality as an Evolutionary Exaptation, w: Empirically Engaged Evolutionary Ethics, red. J. De Smedt, H. De Cruz, Cham 2021, s. 89-109.
Barański J., Życzliwość jako cnota moralna w polskiej filozofii moralnej, "Etyka" 2019, nr 2, s. 50-70.
Brandt R.B., The Psychology of Benevolence and Its Implications for Philosophy, "The Journal of Philosophy" 1976, nr 14, s. 429-453.
Cicero M.T., O prawach, w: M.T. Cicero, Pisma filozoficzne, t. 2, przeł. W. Kornatowski, Warszawa 1960, s. 191-316.
Dagan H., Between Rationality and Benevolence: The Happy Ambivalence of Law and Legal Theory, "Alabama Law Review" 2010, nr 1, s. 191-206.
Gadacz T., O bezprawiu i przyzwoitości. Wady i zalety moralne dla mądrych ludzi na trudne czasy, Warszawa 2020.
Hare B., Woods V., Przetrwają najżyczliwsi. Jak ewolucja wyjaśnia istotę człowieczeństwa?, przeł. K. Kalinowski, Kraków 2023.
Hart H.L.A., Pojęcie prawa, przeł. J. Woleński, Warszawa 2020.
Hovenkamp H.J., Evolutionary Models in Jurisprudence, "Texas Law Review" 1985, t. 64, s. 645-685.
Hume D., Badania dotyczące zasad moralności, przeł. M. Filipczuk, T. Tesznar, Kraków 2005.
Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 2023.
Jabłońska-Bonca J., Zeidler K., Prawnik a sztuka retoryki i negocjacji, Warszawa 2023.
Kant I., Metafizyka moralności, przeł. E. Nowak, Warszawa 2005.
Kożuchowski J., Roberta Spaemanna wizja etyki filozoficznej, "Studia Elbląskie" 2011, nr 12, s. 397-407.
Luco A., The Cultural Evolution of Extended Benevolence, w: Empirically Engaged Evolutionary Ethics, red. J. De Smedt, H. De Cruz, Cham 2021, s. 153-177.
Mirocha Ł., Prywatyzacja małżeństwa. Wybrane stanowiska libertariańskie, Toruń 2023.
Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Warszawa 2003.
Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, Warszawa 1985.
Ossowska M., Pojęcie moralności, "Etyka" 1966, nr 1, s. 19-29.
Oświadczenie klubu w sprawie wypowiedzi Jakuba Rzeźniczaka, https://kotwicakolobrzeg.com/2024/01/12/oswiadczenie- -klubu-w-sprawie-wypowiedzi-jakuba-rzezniczaka/ (dostęp: 23.11.2024).
Peno M., Wolność i prawo a ideał wzajemnej życzliwości, "Acta Iuris Stetinensis" 2016, nr 3, s. 5-28.
Perez Bernardes de Moraes T., Santos Millani F. dos, Altruism and Evolutionary Pathway. A Review on the Evolution of Altruistic Behaviour, "Nómadas. Critical Journal of Social and Juridical Sciences" 2014, nr 2, s. 5-19.
Perz Z., U podstaw poglądów etycznych Czesława Znamierowskiego, "Studia Philosophiae Christianae" 1966, nr 1, s. 135-164.
Przesławski T., Wybrane zagadnienia prawoznawstwa. Szkice z propedeutyki prawa, Warszawa 2018.
Rizzo M.J., Justice versus Benevolence: A Modern Humean View, "Minnesota Journal of Law, Science & Technology" 2008, nr 2, s. 883-898.
Ryan R.M., Hawley P.H., Naturally Good? Basic Psychological Needs and the Proximal and Evolutionary Bases of Human Benevolence, w: The Oxford Handbook of Hypo-egoic Phenomena, red. K. Warren Brown, M.R. Leary, Oxford 2016, s. 205-222.
Rycak A., Art. 24 [Katalog obowiązków], w: A. Rycak, M. Rycak, J. Stępień, Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2016, s. 146-170.
Słownik Języka Polskiego PWN, s.v. życzliwość, https://sjp.pwn. pl/slowniki/%C5%BCyczliwo%C5%9B%C4%87.html (dostęp: 24.03.2024).
Stachurski M., O (potrzebie) życzliwości w relacjach pracownik - przełożony. Próba analizy problemu na pograniczu nauk humanistycznych i nauk społecznych - wybrane aspekty, "Myśl Ekonomiczna i Polityczna" 2022, nr 2, s. 122-136.
Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1999.
Stelmach J., Brożek B., Negocjacje, Kraków 2022.
Swabey W.C., Benevolence and Virtue, "The Philosophical Review" 1943, nr 5, s. 452-467.
Szutta N., Edukacja moralna z perspektywy etyki cnót, "Diametros" 2015, nr 46, s. 111-133.
Szutta N., Status współczesnej etyki cnót, "Diametros" 2004, nr 1, s. 70-84.
Świątkiewicz J., Europejski Kodeks Dobrej Administracji (wprowadzenie, tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych), Warszawa 2007.
Tocqueville A. de, Raport o pauperyzmie, Warszawa 2009.
Waal F. de, Małpy i filozofowie, przeł. B. Brożek, M. Furman, Kraków 2020.
Załuski W., Ewolucyjna filozofia prawa, w: Filozofia prawa: normy i fakty, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, Warszawa 2020, s. 414-431.
Zuzankiewicz P., Art. 24, w: W. Drobny, M. Mazuryk, P. Zuzankiewicz, Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, Warszawa 2010, s. 103-113.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Forum Prawnicze