Abstract
The article is an attempt to determine the scope of the concept of honor(reputation) and to answer the question what it is, what are the axiological, linguistic and conventional backgrounds of its social acceptance and whether it deserves legal protection, including criminal law, and if so, whether can we determine the moment its creation and cessation. In the existing literature on the subject and in the doctrine, the topic of the existence of the worship of nasciturus and the deceased was not thoroughly studied. Some authors limited themselves to reflecting on the concept of dignity of the abovementioned entities repeatedly analyzed. The main thesis of the article is to take the position of the author on the issues indicated above, such as: indicate the scope of the subject matter of honor(reputation) and determine who is entitled to it. The current legal status does not solve the given issues, it even complicates them, which is also contributed by national and international jurisprudence, creating many inconsistent case-law lines. Therefore, one should be in favor of regulating the legal status of deceased persons and nasciturus at least in the matter of granting them legal rights.
References
Arystoteles, Etyka Nikomahejska, PWN, Warszawa 2007.
Banach Andrzej, Ochrona czci i godności osobistej w kodeksie karnym polskim, Księgarnia Powszechna, Kraków 1950.
Banyk Marta, Status prawny dziecka poczętego na tle jego prawa do ochrony życia i zdrowia, wynagradzania szkód doznanych przed urodzeniem oraz ochrony dóbr osobistych matki, [w:] Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM, 2014, nr 4, s. 17-38.
Bezanson Randall, Libel Law and the Realities of Litigation: Setting the Record Straight, [w:] 71 Iowa Law Review, 215/1982, s.224-232.
Brückner Aleksander, Słownik etymologiczny języka polskiego, L. Anczyca i spółka, Kraków 1927.
Cameron Frances, Defamation survivability and the demise of the antique ?actio personalis? doctrine, [w:] Columbia Law Review, 88/1983, s. 1833-1851.
Cecil Turner James William, Kenny's Outlines of Criminal Law, Cambridge University Press, Cambridge 2016.
Ćwiąkalski Zbigniew, Komentarz do art. 262 Kodeksu karnego [w:] Wróbel Włodzimierz Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-277 k.k., LEX, 2013, nr 172405.
Defining defamation. Principles on freedom of expression and protection of reputation, Article 19, Londyn, July 2000, https://www.article19.org/data/files/medialibrary/38641/Defamation-Principles-(online)-.pdf , (dostęp na 30.06.2019).
Duraj Natasza (red.), Wartość rynkowa, struktura kapitału i efektywność przedsiębiorstwa, Wyd. UŁ, Łódź 2014.
Feinberg Joel, The Moral Limits of Criminal Law: Harm to Others, Oxford University Press, Nowy York 1984, s. 83.
Fischer Adam, Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińksich, Lwów 1921.
Gadamer Hans, Język i rozumienie, Aletheia, Warszawa 2003.
Ganczarski Artur, Ochrona czci w wojsku polskim, Drukarnia Państwowa w Lublinie, Lublin 1919.
Gardocki Lech, Prawo Karne, C.H. Beck, Warszawa 2015.
Gibbons Thomas, Defamation Reconsidered, [w:] Oxford Journal of Legal Studies, 16/1996, s. 587?615.
Góral Roman , Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 2002.
Gruszecka Dagmara, Komentarz do art. 262 Kodeksu karnego, [w:] Giezek Jacek (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, LEX 2014, nr 168423.
Hacker Daphna, The rights of the dead through the prism of Israeli succession disputes, [w:] International Journal of Law in Context, 1/03/2015, s. 40-58.
Hryniewicz Elżbieta, Przestępstwa abstrakcyjnego i konkretnego zagrożenia dóbr prawnych, C.H. Beck, Warszawa 2012.
Hypyś Sławomir, Komentarz do rozdz. XXVII KK, [w:] Wiak Krzysztof, Grześkowiak Alicja (red.), Kodeks karny, Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2012, s. 980-1022.
Kawecka Karolina, Skarga wrongful life ? charakter prawny i dopuszczalność, [w:] Rozprawy Ubezpieczeniowe, nr 15 (2/2013), https://rf.gov.pl/publikacje/artykuly-pracownikow-i-wspolpracownikow/Karolina_Kawecka___Skarga_wrongful_life_____charakter_prawny_i_dopuszczalnosc___Rozprawy_Ubezpieczeniowe_nr_15__2_2013___21896 , (dostęp na 30.06.2019).
Kowalski Kamil, Matera Rafał, Pieczewski Andrzej, Rola Kościołów w życiu gospodarczym ziem polskich, wyd. UŁ, Łódź 2017.
Kulesza Witold, Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, [w:] J. Warylewski (red.), System Prawa Karnego. Tom 10. Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, C.H. Beck, Warszawa 2016, s. 1073-1238.
Kulesza Witold, Zniesławienie i zniewaga. Ochrona czci i godności osobistej człowieka w polskim prawie karnym. Zagadnienia podstawowe, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1984.
Kunicka Barbara, Wojciechowska Janina, Przestępstwa przeciwko wolności, przeciwko wolności sumienia i wyznania, przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przeciwko czci i nietykalności cielesnej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2001.
Lach Arkadiusz, Komentarz do art. 262 KK [w:] Konarska-Wrzosek Violetta(red.) Kodeks karny. Komentarz, WK 2016, nr 513378.
Libel. Defamation of Dead Person. Injury to Reputations of Surviving Relatives, [w:] Columbia Law Review, 7/1940, s. 1267-1272.
Macready John Douglas, Hannah Arendt and the fragility of human dignity, Lexington Books, Lanham 2018.
Makarewicz Juliusz, Kodeks karny z komentarzem, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Lwów 1932.
Makarewicz Juliusz, Wstęp do filozofii prawa karnego, wyd. KUL, Lublin 2009.
Makowski Wacław, Prawo karne. O przestępstwach w szczególności, Warszawa 1924.
McNamara Lawrence, Reputation and Defamation, Oxford University Press, Oxford 2007.
Meyer Michael, Dignity, Death and Modern Virtue, [w:] American Philosophical Quarterly, 32(1)/1995, s. 45-55.
Mirgos Zbigniew, Ochrona wolności sumienia i wyznania w polskim prawie karnym, Warszawa 1985.
Mozgawa Marek (red.), Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Woltesr Kluwer, Warszawa 2012.
Mozgawa Marek, Komentarz do art. 262 KK [w:] Mozgawa Marek (red.) Kodeks karny. Komentarz, WK 2015, nr 486987.
O?Callaghan Olivier, Privacy and a free press: locating the public interest, http://openaccess.city.ac.uk/17858/, (dostęp na 30.06.2019).
Patridge Ernest, Posthumous Interests and Posthumous Respect, [w:] Ethics, 91(2)/1981, s. 243-264.
Piórkowska-Flieger Joanna, Komentarz do art. 262 Kodeksu karnego, [w:] Bojarki Tadeusz (red.), Kodeks karny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
Post Robert, The Social Foundations of Defamation Law: Reputation and the Constitution , [w:] California Law Rev, 74/1986, s. 691-742.
Potrzeszcz Jadwiga,. Godność człowieka w orzecznictwie polskiego TK, [w:] Roczniki Nauk Prawnych Tom Xv, 01/ 2005, s. 27-49.
Sawicki Jerzy, Ochrona czci a wolność krytyki, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1956.
Smolensky Kirsten, Rights of the dead, [w:] Hofstra Law Rewiew, s. 763-803.
Sobczak Jacek, Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, [w:] Stefański Ryszard (red.), Kodeks karny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017, s. 1315-1378.
Sokołowski Tomasz, Komentarz do art. 8 KC, [w:] Kidyba Andrzej (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. TOM I, C.H. Beck, Warszawa 2012, s. 55-78.
Stefański Ryszard, Przestępstwo znieważenia zwłok, prochów ludzkich lub grobu (art. 262 k.k.) , [w:] Prokuratura i Prawo, nr 10, 2004, s. 19-28.
Stefański Ryszard, Zniewaga: pojęcie i kryteria, [w:] Mozgawa Marek (red.), Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2013, s. 147-164.
Śliwowski Jerzy, Prawo karne, PWN, Warszawa 1975.
Taylor James, Death, Posthumous Harm, and Bioethics, Routledge, Nowy York 2012.
Veeder Vechten, The History and Theory of the Law of Defamation II, [w:] Columbia Law Review, 4/1904, s. 546-573.
Winter Stephen, Against Posthumous Rights, [w:] Journal of Applied Philosophy27(2)/2010, s. 186?199.
Wojciechowski Janusz, Komentarz do art. 216 KK, [w:] Królikowski Michał, Zawłocki Robert (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom I, Komentarz do art. 117-221, C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 1330-1366.
Woliński Michał, Prawnokarne aspekty zwalczania mowy nienawiści, LexisNexis, Warszawa 2014.
Wolter Władysław, Nauka o przestępstwie. Analiza prawnicza na podstawie przepisów części ogólnej kodeksu karnego z 1969 r., Warszawa 1973.
Zgoliński Igor, Zniesławienie w polskim prawie karnym. Zagadnienia teorii i praktyki, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Zhao Bo, Posthumous Reputation and Posthumous Privacy in China: The Dead, the Law, and Social Transition, [w:] Brooklyn Journal of International Law, 39/1 / 2014, s. 269-352.
Orzecznictwo
Wyrok ETCP z 22 stycznia 2015 ws Pinto Pinheiro Marques v. Portugal (26671/09).
Wyrok ETPC z 13 czerwca 1979 ws. MARCKX vs. Belgia (6833/74).
Wyrok ETPC z 14 października 2008 ws. Petrina v. Romania, (78060/01).
Wyrok ETPC z 19 października 2011 ws. UJ vs. Węgry (23954/10).
Wyrok ETPC z 26 czerwca 1986 ws. Van Marle i in. vs. Holandia (8543/79; 8674/79; 8675/79; 8685/79).
Wyrok ETPC z 4 września 2009 ws. Standard Verlags GmbH v. Austria (no. 2), (21277/05).
Wyrok ETPC z 6 lutego 2003 ws. WENDENBURG i in. vs Niemcy (71630/01).
Wyrok ETPC z 7 lipca 2014 ws. Mladina D.D. Ljubljana v. Slovenia , (20981/10)
Wyrok ETPC z 8 września 2015 ws. Kharlamov vs. Rosja (27447/07).
Wyrok TK z 11 października 2006r., P3/06, wyrok TK z 30 października 2006r., P10/06.
Wyrok TK z 28 maja 1997 r., (sygn. K. 26/96), OTK ZU Nr 2(11)/1997, poz. 19.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2023 Forum Prawnicze