Abstrakt
The idea of revoking Art. 135 §2 of the 1997 Polish Penal Code, which penalises the acts of insulting the Polish President, is becoming increasingly present in the public debate. The adherents of maintaining this law raise a number of arguments in its favour, including those that refer to historical experience. However, they do not go beyond the provisions of normative acts, in particular the 1932 Penal Code, Art. 125 §2, which stipulates penal liability for affronting the honour and dignity of the Head of State. Referring only to the content of legal acts is not sufficient to present reliable historical arguments. In this work, the tradition of Polish legal thought is scrutinised as regards the issue of penalising the acts of insulting the President. The analysis is based on diverse sources, such as the minutes of the sessions of the Penal Law Section of the Codification Commission of the Second Polish Republic, studies carried out by the members of the Commission, and particular version of the 1932 Penal Code draft. These sources make it possible to reconstruct the interwar ideas for the regulation of the issue studied here as well as the arguments presented by their authors.
Bibliografia
Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft vom 29. Mai 1874, http://www.verfassungen.ch/verf74-i.htm (dostęp 15.11.2020).
Code pénal de l?Empire Français. Édition conforme a celle de l?imprimerie impériale, Paris [Prieur-Belin fils-Merlin-Rondonneau] 1810.
Czarny-Drożdżejko E., Przestępstwa prasowe. Francuska regulacja dotycząca przestępstw prasowych i jej odniesienie do polskiego systemu prawnego, Warszawa [Wolters Kluwer] 2013.
Dukiet-Nagórska T., Prawnokarna ochrona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (w:) P. Hofmański, K. Zgryzek (red.), Współczesne problemy procesu karnego i wymiaru sprawiedliwości. Księga ku czci Profesora Kazimierza Marszała, Katowice [Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego] 2003, 51?61.
Garc?on É., Rousselet M., Patin M., Ancel M., Code pe?nal annote?. Tome premier: Art. 1 a? 294, Paris [Recueil Sirey] 1952.
Hoc S., Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej (w:) L. Gardocki (red.), System Prawa Karnego, t. 8: Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, Warszawa [C.H. Beck] 2013, s. 49?132.
Hoc S., Ochrona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskie w nowym kodeksie karym, ?Wojskowy Przegląd Prawniczy? 2000, nr 1.
Barczak-Oplustil A., Iwański M. (w:) W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny, t. II: Część szczególna. Komentarz do art. 212-277d, Warszawa [Wolters Kluwer] 2017, komentarz do art. 226.
Jamontt J., Rappaport E.S. (oprac.), Kodeks karny r. 1932 z dostosowanemi do kodeksu tezami z orzeczeń Sądu Najwyższego, odpowiedniemi ustępami uzasadnienia projektu Komisji Kodyfikacyjnej. Część szczególna, Warszawa [Biblioteka Prawnicza] 1932.
Kardas P. (w:) W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny, t. II: Część szczególna. Komentarz do art. 117-211a, Warszawa [Wolters Kluwer] 2017, komentarz do art. 128, komentarz do art. 135.
Kluza K., Przestępstwo znieważenia prezydenta. Relikt czy konieczność?, ?Młoda Palestra. Czasopismo aplikantów adwokackich? 2018, nr 1, s. 32?45.
Kłączyńska N. (w:) J. Giezek (red.) Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa [Wolters Kluwer] 2014, komentarz do art. 135.
Komarnicki W., Polskie prawo polityczne (geneza i system), Warszawa [Księgarnia F. Hoesicka] 1922.
Krzywoń A., Prawnokarna ochrona głów państw i innych organów konstytucyjnych versus wolność wypowiedzi - polskie rozwiązania na tle standardów europejskich, ?Europejski Przegląd Sądowy?, Warszawa 2013, nr 5, s. 19?25.
Kulesza J., Znieważenie Prezydenta RP a wolność wypowiedzi. Glosa do wyroku TK z dnia 6 lipca 2011 r., P 12/09, ?Państwo i Prawo? 2012, z. 11, s. 137?142.
Lityński A., Wydział karny Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej. Dzieje prac nad częścią ogólną kodeksu karnego, Katowice [Uniwersytet Śląski] 1991.
Lityński M., Przestępstwa przeciwko państwu w Komisji Kodyfikacyjnej okresu międzywojennego (Fragment historii polskiego ustawodawstwa karnego), ?Wojskowy Przegląd Prawniczy? 1959, nr 2, s. 74?93.
Longchamps de Bérier F., Stałość a zmienność szczegółowych regulacji prawa spadkowego Niepodległej, ?Forum Prawnicze? 2018, nr 2, s. 3?24.
Longchamps de Bérier F., Z uwag do metodologii nauki prawa prywatnego: argumenty historyczny, dogmatyczny i prawnoporównawczy na przykładzie darowizny na wypadek śmierci oraz zapisu windykacyjnego (w:) A. Wudarski (red.), Prawo obce w doktrynie prawa polskiego, Warszawa [Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, Europejski Uniwersytet Viadrina, Uniwersytet Zielonogórski] 2016, s. 285?331.
Makarewicz J., Zbrodnie stanu a Komisja Kodyfikacyjna R. P., ?Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny? 1927, R. VII, półr. I, s. 73*?87*.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, wyd. 5, Lwów [Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich] 1938.
Makowski W., Nowy kodeks karny norweski: przekład części ogólnej, przegląd postanowień szczegółowych i uwagi, ?Materiały do kodyfikacji prawa karnego wydawane przez Sekcję Karną Towarzystwa Prawniczego w Warszawie?, z. 1, Warszawa 1916.
Makowski W., Prawo karne o przestępstwach w szczególności. Wykład porównawczy prawa karnego austriackiego, niemieckiego i rosyjskiego obowiązującego w Polsce, Warszawa [Księgarnia F. Hoesicka] 1924.
Makowski W., Zbrodnie stanu, Warszawa [Wydawnictwo Themis Polskiej] 1923.
Makowski W., Kodeks karny 1932. Komentarz, wyd. 2, Warszawa [Księgarnia F. Hoesicka] 1933.
Mojak R., Model prezydentury w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (regulacja konstytucyjna roli ustrojowej Prezydenta RP a praktyka politycznoustrojowa realizacji modelu ustrojowego prezydentury) (w:) M. Grzybowski (red.) System rządów Rzeczypospolitej Polskiej. Założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, Warszawa [Wydawnictwo Sejmowe] 2006.
Nisenson J., Siewierski M. (oprac.), Kodeks karny i prawo o wykroczeniach, rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 60 poz. 571 i 572) z komentarzem i orzecznictwem Sądu Najwyższego do dnia 1 stycznia 1939 roku wraz z przepisami wprowadzającemi i utrzymanemi w mocy przepisami uchylonych kodeksów karnych, nakładem ?Gazety Administracji i Policji Państwowej?, Warszawa 1939.
Pachnik K., Glosa do wyroku TK z dnia 6 lipca 2011 r., P 12/09, LEX/el. 2012.
Paruch W., Myśl Polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926?1939, Lublin [Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej] 2005.
Pasek A., Zbrodnie stanu w projektach kodeksu karnego Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej (w:) J. Przygodzki, M. Ptak (red.), Społeczeństwo a władza. Ustrój, prawo, idee, Wrocław [Kolonia Limited] 2010.
Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, prawa o wykroczeniach przepisów wprowadzających obie te ustawy oraz do rozporządzenia prezydenta R. P. o niektórych przestępstwach przeciw bezpieczeństwu państwa z dnia 24 października 1934 roku (Dz. U. Nr. 94, poz. 851) z uwzględnieniem ustawy karnej skarbowej, ordynacji podatkowej, kodeksu karnego wojskowego, ustaw dodatkowych orzecznictwa Sądu Najwyższego, wyd. 2, Kraków [Leon Frommer] 1936.
Piórkowska-Flieger J., S. Patyra, Przestępstwo zniewagi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ?Prokuratura i Prawo? 2012, nr 3, s. 5?28.
Potulski K., Przestępstwa przeciwko działalności instytucji (w:) L. Gardocki (red.), System Prawa Karnego, t. 8: Przestępstwa przeciwko państwu i dobrom zbiorowym, Warszawa [C.H. Beck] 2013, s. 503?605.
Projekt ustawy o zmianie ustawy ? Kodeks karny, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencja, druk nr 306.
Projekt części szczególnej kodeksu karnego w redakcji, przyjętej w pierwszym czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. IV, z. 3.
Projekt kodeksu karnego w redakcji, przyjętej w drugim czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. V, z. 2.
Projekt kodeksu karnego, w redakcji, przyjętej w drugim czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. Uzasadnienie części szczególnej (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. V, z. 4.
Projekt kodeksu karnego w redakcji, przyjętej w trzecim czytaniu przez Sekcję Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej R.P. (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. V, z. 5.
Protokół posiedzenia Sekcji Prawa Karnego Komisji Kodyfikacyjnej z dnia 10. marca 1923 (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. II.
Protokół posiedzenia Sekcji prawa karnego Komisji Kodyfikacyjnej z dnia 11. marca 1923 (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. II.
Protokół posiedzenia Sekcji prawa karnego Komisji Kodyfikacyjnej z dnia 12. marca 1923 (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. II.
Raglewski J., Wybrane zagadnienia prawnokarnej ochrony czci w kodeksie karnym z 1997 r., ?Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych? 2003, z. 2, s. 63?78.
Schweizerisches Strafgesetzbuch (Entwurf), ?Schweizerisches Bundesblatt mit schweizerischer Gesetzsammlung?, Bd. IV, Jg. 70, Nr 32, s. 103?231.
Stanowisko Prokuratora Generalnego z 1 marca 2016 r., PG VII G 025.50.2016.
Wilk A., Glosa do wyroku TK z dnia 6 lipca 2011 r., P 12/09, LEX/el. 2012.
Wojciechowska J. (w:) A. Wąsek (red.) Kodeks karny. Część szczególna, t. I: Komentarz do artykułów 117?221, wyd. 2, Warszawa [C.H. Beck] 2004, komentarz do art. 135.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1935 r., II K 1703/35, OSN (K) 1936, poz. 131.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1935 r., II K 1187/35, OSN (K) 1936, poz. 201.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 lipca 2011 r., P 12/09, OTK-A 2011, nr 6, poz. 51.
Uzupełnienie uzasadnienia projektu kodeksu karnego (w:) Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. V, z. 6.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Forum Prawnicze