Abstrakt
Poprzez wyroki prejudycjalne w przedmiocie wykładni aktów prawa unijnego, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wpływa jednocześnie na interpretację prawa krajowego oraz linię orzeczniczą sądów państw członkowskich. Prawo autorskie na poziomie unijnym zostało zharmonizowane w ograniczonym zakresie, dlatego wypowiedzi Trybunału mają istotne znaczenia dla sądów krajowych rozstrzygających w sprawach dotyczących prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego. W niniejszym artykule, analizie poddane zostaje orzecznictwo Trybunału dotyczące prawa autorów do publicznego udostępniania ich dzieł w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym. Ponadto, w pracy poruszone zostają zagadnienia wiążącego charakteru orzeczeń Trybunału oraz ich wpływu na orzecznictwo sądów polskich w przedmiocie linkowania do utworów chronionych prawem autorskim.
Bibliografia
Akty prawne:
Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym, Dz. U. 2001, L 167/10, 22.06.2001.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE, L 130/92, 17.5.2019.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A12012E%2FTXT.
Traktat o Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=celex:12012M/TXT.
Ustawa ? Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 1145.
Ustawa ? Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 725.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 1231.
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 1010.
Inne:
Opinia rzecznika generalnego TS M. Watheleta przedstawiona w dniu 7 kwietnia 2016 r., Sprawa C?160/15.
Regulamin postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości z dnia 25 września 2012 r., Dz. U. L 265 z 29.9.2012.
Wniosek ? Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym, COM/2016/0593 final - 2016/0280 (COD) z 14 września 2016 r.
Orzecznictwo europejskie:
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 5 lutego 1963 r. w sprawie 26/62, NV Algemene Transport - en Expeditie Onderneming van Gend & Loos przeciwko holenderskiej administracji celnej, EU:C:1963:1.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 marca 1963 r. w sprawach połączonych 28-30/62, Da Costa en Schaake NV, Jakob Mejer, NV, Horst-Holland NV przeciwko Netherland Inland Revenue Administration, EU:C:1963:6.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie C-6/64, Flaminio Costa przeciwko E.N.E.L., EU:C:1964:66.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 października 1982 r. w sprawie 283/81, Srl CILFIT i Lanificio di Gavardo SpA przeciwko Ministero della Sanit?, EU:C:1982:335.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10 kwietnia 1984 r. w sprawie 14/83, Sabine von Colson i Elisabeth Kamann przeciwko Land Nordrhein?Westfalen, EU:C:1984:153.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 5 marca 1986 r. w sprawie 69/85, Wünsche Handelsgesellschaft GmbH & Co. przeciwko Niemcom, EU:C:1986:104.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1991 r. w sprawach połączonych C?6/90 - C?9/90 Andrea Francovich przeciwko Republice Włoskiej oraz Danila Bonifaci przeciwko Republice Włoskiej, EU:C:1991:428.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 lipca 1994 r. w sprawie C?91/92, Paola Faccini Dori przeciwko Recreb Srl, EU:C:1994:292.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 5 października 2004 r. w sprawach połączonych C-397/01 - C-403/01, Bernhard Pfeiffer i in. przeciwko Deutsches Rotes Kreuz, Kreisverband Waldshut eV, EU:C:2004:584.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie C-306/05, Sociedad General de Autores y Editores de Espa?a (SGAE) przeciwko Rafael Hoteles SA, EU:C:2006:764.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C?607/11, ITV Broadcasting Ltd i in. przeciwko TVCatchup Ltd., EU:C:2013:147.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie C?466/12, Nils Svensson i in. przeciwko Retriever Sverige AB, EU:C:2014:76.
Postanowienie Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 października 2014 r., w sprawie C-348/13, BestWater International GmbH przeciwko Michaelowi Mebesowi i Stefanowi Potschowi, EU:C:2014:2315.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia z dnia 8 września 2016 r. w sprawie C?160/15, GS Media BV przeciwko Sanoma Media Netherlands BV i in., EU:C:2016:644.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 sierpnia 2018 r. w sprawie C-161/17, Land Nordrhein-Westfalen przeciwko Dirkowi Renckhoffowi, EU:C:2018:634.
Orzecznictwo polskie:
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 lipca 2004 r., I ACa 564/04, TPP 2004/3-4/155.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., I UZ 64/09, LEX nr 852273
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2010 r., III CZP 3/10, LEX nr 589807.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., III SK 27/08, Legalis nr 414135.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2011 r., IV CSK 133/11, LEX nr 1108560.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2013 r., V ACa 524/13, LEX nr 1415953.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 kwietnia 2014 r., I ACa 7/14, POSP.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2014 r., I ACa 1663/13, LEX nr 1466985.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2016 r., I ACz 723/16, POSP.
Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 30 września 2016 r., I C 318/16, LEX nr 2140700.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 listopada 2016 r., I ACa 1159/15, LEX nr 2252231.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2018 r., IV CSK 664/14, LEX nr 2466214.
Wyrok Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2018 r., IV SA/Wa 178/18, LEX nr 2531823.
Literatura:
Auleytner A., Ochrona praw autorskich i pokrewnych a zasady swobodnego przepływu towarów i świadczenia usług w prawie Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
Barta J., Markiewicz R., Internet a prawo, Kraków 1998.
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016.
Dana A., Miejsce acquis communautaire w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ?Doctrina. Studia społeczno-polityczne? nr 3-4/2006-2007.
Dąbrowska-Kłosińska P., Skutki wyroków prejudycjalnych TS w postępowaniu przed sądami krajowymi w świetle orzecznictwa i Traktatu z Lizbony, ?Europejski Przegląd Sądowy? nr 12/2010.
Laskowska-Litak E., Markiewicz R. (red.), Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, Warszawa 2019.
Leszczyński L. (red.), Wykładnia prawa Unii Europejskiej. System Prawa Unii Europejskiej. Tom 3, Warszawa 2019.
Markiewicz R., Svensson a sprawa polska, ?ZNUJ PzPWI?, z. 4(126)/2014
Markiewicz R., Zdezorientowany prawnik o publicznym udostępnianiu utworów, ?ZNUJ PzPWI?, z. 4(134)/2016.
Matlak A., Prawo autorskie w europejskim prawie wspólnotowym, ?ZNUJ PWiOWI?, Zakamycze 2002.
Podrecki P. (red.), Prawo Internetu, Warszawa 2007.
Traple E., Europeizacja prawa autorskiego w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości, ?ZNUJ PzPWI?, z. 4(126)/2014.
van Gerven W., Harmonization of private law: Do we need it?, ?Common Market Law Review? Volume 41 (2004).
Glosa:
Z. Pinkalski, Linkowanie do utworów i jego ocena z punktu widzenia naruszenia praw autorskich. Glosa do wyroku TS z dnia 8 września 2016 r., C-160/15, LEX nr 301343.
Źródła internetowe:
Favale M., Kretschmer M., Torremans P. C., Is there an EU Copyright Jurisprudence? An Empirical Analysis of the Workings of the European Court of Justice, CREATe Working Paper 2015/07 (August 2015), https://www.create.ac.uk/publications/is-there-a-eu-copyright-jurisprudence-an-empirical-analysis-of-the-workings-of-the-european-court-of-justice/ (dostęp: 14.11.2019).
Helios J., Jedlecka W., Wykładnia prawa Unii Europejskiej ze stanowiska teorii prawa, ?Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego? nr 118, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/95678 (dostęp: 27.05.2019).
Dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym, Dz. U. 2001, L 167/10, 22.06.2001.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE, L 130/92, 17.5.2019.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A12012E%2FTXT.
Traktat o Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=celex:12012M/TXT.
Ustawa ? Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 1145.
Ustawa ? Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 725.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 1231.
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993 r., t.j. Dz. U. 2019 poz. 1010.
Inne:
Opinia rzecznika generalnego TS M. Watheleta przedstawiona w dniu 7 kwietnia 2016 r., Sprawa C?160/15.
Regulamin postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości z dnia 25 września 2012 r., Dz. U. L 265 z 29.9.2012.
Wniosek ? Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym, COM/2016/0593 final - 2016/0280 (COD) z 14 września 2016 r.
Orzecznictwo europejskie:
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 5 lutego 1963 r. w sprawie 26/62, NV Algemene Transport - en Expeditie Onderneming van Gend & Loos przeciwko holenderskiej administracji celnej, EU:C:1963:1.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 marca 1963 r. w sprawach połączonych 28-30/62, Da Costa en Schaake NV, Jakob Mejer, NV, Horst-Holland NV przeciwko Netherland Inland Revenue Administration, EU:C:1963:6.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie C-6/64, Flaminio Costa przeciwko E.N.E.L., EU:C:1964:66.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 października 1982 r. w sprawie 283/81, Srl CILFIT i Lanificio di Gavardo SpA przeciwko Ministero della Sanit?, EU:C:1982:335.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10 kwietnia 1984 r. w sprawie 14/83, Sabine von Colson i Elisabeth Kamann przeciwko Land Nordrhein?Westfalen, EU:C:1984:153.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 5 marca 1986 r. w sprawie 69/85, Wünsche Handelsgesellschaft GmbH & Co. przeciwko Niemcom, EU:C:1986:104.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1991 r. w sprawach połączonych C?6/90 - C?9/90 Andrea Francovich przeciwko Republice Włoskiej oraz Danila Bonifaci przeciwko Republice Włoskiej, EU:C:1991:428.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 lipca 1994 r. w sprawie C?91/92, Paola Faccini Dori przeciwko Recreb Srl, EU:C:1994:292.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 5 października 2004 r. w sprawach połączonych C-397/01 - C-403/01, Bernhard Pfeiffer i in. przeciwko Deutsches Rotes Kreuz, Kreisverband Waldshut eV, EU:C:2004:584.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie C-306/05, Sociedad General de Autores y Editores de Espa?a (SGAE) przeciwko Rafael Hoteles SA, EU:C:2006:764.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C?607/11, ITV Broadcasting Ltd i in. przeciwko TVCatchup Ltd., EU:C:2013:147.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie C?466/12, Nils Svensson i in. przeciwko Retriever Sverige AB, EU:C:2014:76.
Postanowienie Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 października 2014 r., w sprawie C-348/13, BestWater International GmbH przeciwko Michaelowi Mebesowi i Stefanowi Potschowi, EU:C:2014:2315.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia z dnia 8 września 2016 r. w sprawie C?160/15, GS Media BV przeciwko Sanoma Media Netherlands BV i in., EU:C:2016:644.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 7 sierpnia 2018 r. w sprawie C-161/17, Land Nordrhein-Westfalen przeciwko Dirkowi Renckhoffowi, EU:C:2018:634.
Orzecznictwo polskie:
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 lipca 2004 r., I ACa 564/04, TPP 2004/3-4/155.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r., I UZ 64/09, LEX nr 852273
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2010 r., III CZP 3/10, LEX nr 589807.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., III SK 27/08, Legalis nr 414135.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2011 r., IV CSK 133/11, LEX nr 1108560.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2013 r., V ACa 524/13, LEX nr 1415953.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 kwietnia 2014 r., I ACa 7/14, POSP.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2014 r., I ACa 1663/13, LEX nr 1466985.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2016 r., I ACz 723/16, POSP.
Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 30 września 2016 r., I C 318/16, LEX nr 2140700.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 listopada 2016 r., I ACa 1159/15, LEX nr 2252231.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2018 r., IV CSK 664/14, LEX nr 2466214.
Wyrok Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2018 r., IV SA/Wa 178/18, LEX nr 2531823.
Literatura:
Auleytner A., Ochrona praw autorskich i pokrewnych a zasady swobodnego przepływu towarów i świadczenia usług w prawie Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
Barta J., Markiewicz R., Internet a prawo, Kraków 1998.
Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Warszawa 2016.
Dana A., Miejsce acquis communautaire w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ?Doctrina. Studia społeczno-polityczne? nr 3-4/2006-2007.
Dąbrowska-Kłosińska P., Skutki wyroków prejudycjalnych TS w postępowaniu przed sądami krajowymi w świetle orzecznictwa i Traktatu z Lizbony, ?Europejski Przegląd Sądowy? nr 12/2010.
Laskowska-Litak E., Markiewicz R. (red.), Prawo autorskie. Komentarz do wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, Warszawa 2019.
Leszczyński L. (red.), Wykładnia prawa Unii Europejskiej. System Prawa Unii Europejskiej. Tom 3, Warszawa 2019.
Markiewicz R., Svensson a sprawa polska, ?ZNUJ PzPWI?, z. 4(126)/2014
Markiewicz R., Zdezorientowany prawnik o publicznym udostępnianiu utworów, ?ZNUJ PzPWI?, z. 4(134)/2016.
Matlak A., Prawo autorskie w europejskim prawie wspólnotowym, ?ZNUJ PWiOWI?, Zakamycze 2002.
Podrecki P. (red.), Prawo Internetu, Warszawa 2007.
Traple E., Europeizacja prawa autorskiego w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości, ?ZNUJ PzPWI?, z. 4(126)/2014.
van Gerven W., Harmonization of private law: Do we need it?, ?Common Market Law Review? Volume 41 (2004).
Glosa:
Z. Pinkalski, Linkowanie do utworów i jego ocena z punktu widzenia naruszenia praw autorskich. Glosa do wyroku TS z dnia 8 września 2016 r., C-160/15, LEX nr 301343.
Źródła internetowe:
Favale M., Kretschmer M., Torremans P. C., Is there an EU Copyright Jurisprudence? An Empirical Analysis of the Workings of the European Court of Justice, CREATe Working Paper 2015/07 (August 2015), https://www.create.ac.uk/publications/is-there-a-eu-copyright-jurisprudence-an-empirical-analysis-of-the-workings-of-the-european-court-of-justice/ (dostęp: 14.11.2019).
Helios J., Jedlecka W., Wykładnia prawa Unii Europejskiej ze stanowiska teorii prawa, ?Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego? nr 118, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/95678 (dostęp: 27.05.2019).
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.generic.usageStats.noStats##