Abstrakt
What where the origins of the Rhodian law of jettison? Did the Romans really adopt the law created on the Greek island? The first part of the article examines the origin and authenticity of available sources. The second part deals with the origin of the idea to regulate this issue. Consequently, it appears that lex Rhodia de iactu was a maritime trade custom that developed in the Greek cultural background. When the Romans started to participate in the Mediterranean maritime trade, they adopted and transformed the custom in such a way that it became compatible to Roman law. This is how the Greek idea of settling a loss, incurred in the common interest, became one of the contractual elements of locatio conductio. It proves the usefulness and flexibility of that contract as well as the reasonableness of Roman law, which was able to accept good solutions from laws of other nations.
Bibliografia
Basilicorum Libri LX. Series a Volumen VII. Textus Librorum LIII-LIX, red. H.J. Scheltema, N. van der Wal, Groningen's-Gravenhage 1974.
Benincasa Z., Periculi pretium: prawne aspekty ryzyka związanego z podróżami morskimi w starożytnym Rzymie (II w. p.n.e. - II w. n.e.), Warszawa 2011.
Berger A., Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelphia 1953.
Blicharz G., Prawne aspekty finansowania transportu morskiego w starożytnym Rzymie, "Czasopismo Prawno-Historyczne" 2012, z. 2, s. 291-314.
Casson L., Starożytni żeglarze basenu Morza Śródziemnego, przeł. L. Teliga. Warszawa 1965.
Chevreau E., La Lex Rhodia de iactu: Un Exemple de la Reception d'Une Institution Etrangere dans le Droit Romain, "Tijdschrift voor Rechtsgeschiedenis" 2005, nr 1, s. 67-80.
Collectio librorum iuris anteiustiniani. Fragmenta minora saecvlorvm p. Chr. N. secvndi et tertii, red. P. Krueger, Berlin 1878.
Dajczak W., Zobowiązania, w: W. Dajczak, T. Giaro, F. Longchamps de Bérier, Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, wyd. 3, Warszawa 2018, s. 463-602.
Ducin S., Sztuka nawigacji w starożytnej Grecji i w Rzymie, Lublin 1997.
Földi A., Einige Probleme der lex Rhodia im römischen Recht, w: Ius Romanum schola sapientiae. Pocta Pertovi Blahovi k. 70 narodeninám, red. P. Mach, M. Nemec, M. Pekarik, Trnava 2009, s. 111-130.
Földi A., Hamza G., A római jog története és institúciói, Budapest 2021.
Giaro T., Kształtowanie praw prywatnych - czynności prawne, w: Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, W. Dajczak, T. Giaro, F. Longchamps de Bérier, wyd. 3, Warszawa 2018, s. 127-152.
Guarino A., Diritto privato romano, wyd. 9, Napoli 1992.
Ignjatović M., Exercitor and magister navis in Roman Law, "Facta Universitatis. Law and Politics" 2018, nr 3, s. 163-172.
Ignjatović M., Lex Rhodia de iactu as the Basis of Roman Maritime Law, "Ius Romanum" 2019, nr 2, s. 555-568.
Index Interpolationum quae in Iustiniani Digestis inesse dicuntur, t. 1, red. E. Levy, E. Rabel, Weimar 1929.
Jundziłł J., Rzymianie a morze, Bydgoszcz 1991.
Kaser M., Römisches Privatrecht, wyd. 15, München 1989.
Krzynówek J., Odpowiedzialność przedsiębiorcy (exercitor) w prawie rzymskim, Warszawa 2000.
Kuryłowicz M., Prawa antyczne. Wykłady z historii najstarszych praw świata, Lublin 2006.
Litewski W., Jurysprudencja rzymska, Kraków 2000.
Litewski W., Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Kraków 2001.
Longchamps de Bérier F., O elastyczność prawa spadkowego. Fideikomis uniwersalny w klasycznym prawie rzymskim, wyd. 2, Warszawa 2006.
Łopuski J., Wstęp do teorii współczesnego prawa morskiego, w: Prawo morskie, red. J. Łopuski, t. 1, Bydgoszcz 1996.
Marzec Ł., Wokół locatio conductio. Prawne aspekty przewozu i transportu morskiego w dawnym Rzymie, w: Prawne aspekty podróży i turystyki - historia i współczesność. Prace poświę poświęcone pamięci Profesora Janusza Sondla, red. P. Cybula, Kraköw 2018, s. 371-378.
Marzec Ł., Some remarks on sea transport and its legal regulations in roman law, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2019, nr 3, s. 33-40.
Matysik S., Prawo nadbrzeżne (ius naufragii). Studium z historii prawa morskiego, Toruń 1950.
d'Ors J.A., Derecho privado Romano, wyd. 7, Pamplona 1989.
Osuchowski W., Ze studiów nad rzymskim prawem morskim. Uwagi nad zagadnieniem zrzutu morskiego w prawie rzymskim, "Czasopismo Prawno-Historyczne" 1951, s. 41-52.
Paoli U.E., Droit attique et droit romain dans les rhéteurs latins, w: Altri studi di diritto greco e romano, Milano 1976, s. 79-101.
Pieler P.E., Justinianische Zeit, w: Handbuch des Römischen Privatrechts, t. 1, red. U. Babusiaux, Ch. Baldus, W. Ernst, F.-S. Meissel, J. Platschek, T. Rüfner, Tübingen 2023, s. 101-113.
du Plessis P., Klagen aus Verdingung (actio locati, actio conducti), w: Handbuch des Römischen Privatrechts, t. 2, red. U. Babusiaux, Ch. Baldus, W. Ernst, F-S. Meissel, J. Platschek, T. Rüfner, Tübingen 2023, s. 2289-2314.
Płodzień S., Lex Rhodia de iactu. Studium historycznoprawne z zakresu rzymskiego prawa handlowomorskiego, wyd. 2, Lublin 2010.
Purpura G., Il regolamento doganale di Cauno e la lex Rhodia in D. 14,2,9 "Annali del seminario giuridico Universita degli Studi di Palermo" 1985, nr 38, s. 273-331.
Purpura G., Ius naufragii, sylai e lex Rhodia. Genesi delle consuetudini marittime mediterranee, "Annali del seminario giuridico Universita degli Studi di Palermo" 2002, nr 42, s. 275-292.
Santos Justo A., Contrato de Transporte maritimo (Dierito Romano justinianeu) e Breves reflexos no direito portugues, w: Fundamentos romanisticos del derecho contemporaneo, t. 9. Derecho comercial romano, red. J. Gárcia Sánchez, Madrid 2021, s. 1001-1031.
Sobański R., Recepcja prawa w Kościele, "Prawo Kanoniczne" 2003, nr 3-4, s. 3-14.
Sobczyk M., Siła wyższa w rzymskim prawie prywatnym, Toruń 2005.
Sögüt I.S., A Synoptic Overview of the Lex Rhodia De Iactu, "Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Arastirmalari Dergisi" 2017, nr 23, s. 209 234.
Sorka K., Interpolacje "Digestów" justyniańskich. Rys historyczno-metodologiczny, "Forum Prawnicze" 2017, nr 5, s. 54-68.
Truszkiewicz Z., Rozumieć prawo, Kraków 2023.
Wyrwińska K., Fide, sed cui, vide... Niektóre aspekty odpowiedzialności ex recepto armatorów, oberżystów i gospodarzy stajen w kontekście ryzyka podróży lądowych i morskich w antycznym Rzymie, w: Prawne aspekty podróży i turystyki - historia i współczesność. Prace poświęcone pamięci Profesora Janusza Sondla, red. P. Cybula, Kraków 2018, s. 609-624.
Zabłoccy M. i J., Ustawa XII tablic. Tekst - tłumaczenie - objaśnienia, wyd. 2, Warszawa 2003.
Zalewski B., Od rzymskiego prawa morskiego do polskiego prawa zobowiązań. Kilka uwag na temat historycznej genezy art. 438 k.c., "Gdańskie Studia Prawnicze" 2019, nr 3, s. 231-242.
Zimmermann R., The Law of Obligations. Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford 1996.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Forum Prawnicze