Abstrakt
Przedmiotem niniejszej glosy jest przełomowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w zakresie jednej z instytucji dawności ? prekluzji. Problematyka ta w polskim prawie administracyjnym ciągle należy do spornych, a prezentowane poglądy często znacząco różnią się do siebie. Glosowane orzeczenie zasługuje na uwagę, gdyż od dawna w polskim orzecznictwie nie zostało wprost powiedziane, że reguły obowiązujące w prawie cywilnym (powszechnym) nie mogą być wprost aplikowane w prawie publicznym (szczególnym). Stawiana jest w nim teza, że uzasadnienie instytucji dawności nie może być w prawie publicznym identyczne jak w prawie prywatnym, gdyż w tym pierwszym stosunki prawne mają charakter horyzontalny, a w drugim wertykalny. Wskazana nierównorzędność uczestników stosunku prawnego oraz posiadanie zawodowego aparatu urzędniczego dbającego o interesy Państwa, w tym majątkowe, sprawia, że klasyczne uzasadnienie instytucji dawności, w szczególności funkcja stabilizacyjna i dowodowa nie są wystarczającym uzasadnieniem skorzystania z prekluzji. Jest to tym bardziej zasadne gdy publicznoprawna ingerencja w prawa własności następuje bez należytych uprawnień gwarancyjnych.
Bibliografia
Favoreu L., Philip L., Les grandes decisions du Conseil constitutionnel, Paris 1997.
Gorgol A., Równowaga budżetowa w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, ?Państwo i Prawo? 2014, nr 9.
Gruszecki K., Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2019.
Hanusz A., Równowaga budżetowa a zasady prawa, ?Państwo i Prawo?, 2015, nr 9.
Jakimowicz W., Wolność zabudowy w prawie administracyjnym, Warszawa 2012.
Jedliński A., Komentarz do art. 117 Kodeksu cywilnego (w:) A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1: Część ogólna, Lex/el. 2012.
Księżak P., Pyziak-Szafnicka M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, Lex/el. 2014.
von Münch I., Staatsrecht II, Stuttgart 2002.
Pałdyna T.M., Przedawnienie w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2012.
Pawłowski S., Modyfikacje klasycznej koncepcji wywłaszczenia a gwarancje praw jednostki, Poznań 2018.
Pawłowski S., Wywłaszczenie z mocy prawa (ex lege) a nacjonalizacja ? refleksje w przedmiocie publicznoprawnych ingerencji w prawo własności, ?Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny? 2019, nr 1.
Piątek W., Przedawnienie w prawie administracyjnym, Poznań 2018.
Radwański Z. (red.), System prawa prywatnego, t. 2: Prawo cywilne ? część ogólna, Warszawa 2008.
Szewczyk E., Szewczyk M., Generalny akt administracyjny, Warszawa 2014.
Wincenciak M., Przedawnienie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019.
Wójcik S., Zagadnienia etyczne przedawnienia roszczeń, (w:) M. Sawczuk (red.), Z zagadnień cywilnego prawa materialnego i procesowego, Lublin 1988.
Zimmermann M., Polskie prawo wywłaszczeniowe, Lwów 1939.
Orzecznictwo:
Wyrok ETPCz z dnia 6 listopada 2007 r. w sprawie Bugajny i inni v. Polska, skarga nr 22531/05, LEX nr 534829.
Wyrok TK z dnia 24 października 2009 r., SK 36/07, LEX nr 530231
Wyrok TK z dnia 19 maja 2011 r., K 20/09, LEX nr 824247.
Wyrok TK z dnia 11 października 2012 r., SK 18/10, LEX nr 1219447
Wyrok TK z dnia 18 lipca 2013 r., SK 18/09, OTK-A 2013, nr 6, poz. 80
Wyrok TK z dnia 7 marca 2018 r., K 2/17, LEX nr 2450795.
Wyrok NSA z dnia 15 lipca 2016 r., II OSK 2809/14, LEX nr 2102247.
Akty prawne:
Rozporządzenie Prezydenta rzeczypospolitej z dnia 24 września 1934 r. Prawo o postępowaniu wywłaszczeniowem, Dz.U. 1934, Nr 86, poz. 776 ze zm.
Ustawa z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, Tj. Dz.U. 1974, Nr 10, poz. 64.
Ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, T.j. Dz.U. 1991, poz. 127, z późn. zm.
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Tj. Dz.U. 2018, poz. 2204 ze późn zm.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, T.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 799 z późn. zm.
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, T.j. Dz.U. 2017, poz. 1121 z późn. zm.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, T.j. Dz.U. 2018, poz. 142 z późn zm.
Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, Dz.U. 2018, poz. 2268 ze zm.
Ustawa z dnia 22 lutego 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2019, poz. 452.
Varia:
Projekt z dnia 29 grudnia 2010 r., nr druku 3942 Sejmu RP VI kadencji, http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/0/8F21C6C714261B99C1257849003B79D6/$file/3942.pdf.
Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 24 lutego 2017 r., sygn. IV.7002.55.2014.ZA, https://www.rpo.gov.pl/pl/content/rzecznik-zlozyl-wniosek-do-trybunalu-konstytucyjnego-w-sprawie-terminu-ubiegania-sie-o-rekompensate (data dostępu: 9.07.2019).