Abstrakt
The aim of the article is to determine the temporal boundaries within which one can shape the legal situation of others after one's death. The starting point for these considerations is the case of Count Orgaz, who, in the 14th century, issued a perpetual disposition of benefits in favor of the Parish of St. Thomas in Toledo. The study examines the institution of condition, the 'legatum per damnationem', payments of benefits from family foundations, and 'inter vivos' contracts whose full effectiveness is linked to the death of the party. The research supports the conclusion that when planning for the future after one's death, one can only make dispositions that are binding within a limited temporal scope. The legal system protects both the freedom to dispose of property in the event of death and the freedom of heirs to acquire and maintain property. An exceptional regulation provides the Act on Family Foundations dated January 26, 2023. It creates a basis for establishing a family foundation for the purpose of accumulating assets, managing them in the interest of beneficiaries, and providing benefits on their behalf. As long as the family foundation exists, payments of benefits can be made in accordance with the will of the founder.
Bibliografia
Borysiak W., Art. 922 [Pojęcie], w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak, wyd. 32, Legalis/el. 2024.
Borysiak W., Dziedziczenie. Konstrukcja prawa i ochrona, Warszawa 2013.
Bosek L., Art. 31 [Zasada poszanowania i ochrony wolności człowieka], w: Konstytucja RP, t. 1. Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, s. 751-818.
Bosek L., Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne, Warszawa 2012.
Dajczak W., Pojęcie legatu pod warunkiem "pozostawania we wdowieństwie" w prawie rzymskim klasycznym i poklasycznym,
"Acta Universitatis Nicolai Copernici. Prawo" 1992, t. 32, s. 11-21.
Figurski J., Art. 34 [Przyznanie świadczenia pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu], w: Fundacja rodzinna. Aspekty prawne i podatkowe. Komentarz, red. P. Tomczykowski, Warszawa 2023, s. 89-90.
Gniewek E., Art. 331 [Odpowiedzialność subsydiarna za zobowiązania jednostki], w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, wyd. 9, Warszawa 2019, s. 75-77.
Gonzalo Ruiz de Toledo, http://www.villadeorgaz.es/orgaz-conde-senores-4.htm (dostęp: 4.01.2024).
Gwiazdomorski J., Prawo spadkowe w zarysie, wyd. 3, Warszawa 1972.
Księżak P., Art. 1003 [Zmniejszenie zapisów i poleceń], w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak, wyd. 32, Legalis/el. 2024.
Księżak P., Podstawienie powiernicze zapisobiercy, w: Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi, red. M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka, Warszawa 2013, s. 561-568.
Marías F., Cuestionando un mito en Candía y Toledo: leyendo documentos y escritos de El Greco, "Erytheia: Revista de estudios
bizantinos y neogriegos" 2014, nr 35, s. 121-154.
Niezbecka E., Art. 968, w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. 6. Spadki, red. A. Kidyba, wyd. 4, Warszawa 2015, s. 182-190.
Niezbecka E., Zapis, Lublin 1990.
Osajda K., Art. 972 [Powołanie, niegodność i zdolność bycia spadkobiercą], w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak, wyd. 32, Legalis/el. 2024.
Osajda K., Komentarz do art. 975 [Dopuszczalność warunku lub terminu], w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak,
wyd. 32, Legalis/el. 2024.
Paluch A., Granice swobody rozrządzania majątkiem na wypadek śmierci w prawie polskim, Warszawa 2021.
Pyrzyńska A., Art. 365(1) [Wygaśnięcie zobowiązania ciągłego (trwałego) w wyniku jego wypowiedzenia], w: Kodeks cywilny, t. 2. Komentarz. Art. 353-626, red. M. Gutowski, wyd. 3, Warszawa 2022, s. 158-178.
Pyrzyńska A., Zobowiązanie ciągłe jako konstrukcja prawna, Poznań 2017.
Radwański Z., Treść czynności prawnej, w: System Prawa Prywatnego, t. 2. Prawo cywilne - część ogólna, red. Z. Radwański, wyd. 2, Warszawa 2008, s. 220-283.
Safjan M., Wprowadzenie, w: Konstytucja RP, t. 1. Komentarz do art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, s. 71-117.
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J., Komentarz do art. 922 [Spadek], w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. 6. Spadki, red. J. Gudowski,
wyd. 2, Warszawa 2017, s. 21-51.
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J., Komentarz do art. 975 [Zapis z warunkiem lub terminem], w: Kodeks cywilny. Komentarz,
t. 6. Spadki, red. J. Gudowski, wyd. 2, Warszawa 2017, s. 231.
Stępień P., Komentarz do art. 116 [Kompetencje sądu rejestrowego], w: Fundacja rodzinna. Aspekty prawne i podatkowe.
Komentarz, red. P. Tomczykowski, Warszawa 2023, s. 220-223.
Strzępka J., Art. 4, w: B. Sagan, J. Strzępka, Prawo o fundacjach. Komentarz, Katowice 1992, s. 20-37.
Swaczyna B., Warunkowe czynności prawne, Warszawa 2012.
Trzewik J., Ustanowienie fundacji w testamencie - czynność prawna mortis causa czy inter vivos?, "Przegląd Sejmowy" 2021, nr 4, s. 189-203.
Vallentin A., El Greco, przeł. H. Ostrowska-Grabska, Warszawa 1958.
Wierciński J., Uwagi o swobodzie testowania, w: Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga
jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, red. M. Modrzejewska, Warszawa 2010, s. 1244-1256.
Wierciński J., Uwagi o zakazie podstawienia powierniczego, "Przegląd Sądowy" 2011, nr 5, s. 95-108.
Wójcik S., Rozrządzenia testamentowe, w: System prawa cywilnego, t. 4. Prawo spadkowe, red. J.S. Piątowski, Wrocław-Warszawa-
Kraków-Gdańsk-Łódź 1986, s. 220-270.
Wójcik S., Zoll F., Rozrządzenia testamentowe, w: System Prawa Prywatnego, t. 10. Prawo spadkowe, red. B. Kordasiewicz, wyd.
, Warszawa 2015, s. 421-501.
Załucki M., Art. 927 [Zdolność do dziedziczenia], w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, wyd. 3, Warszawa 2023,
s. 1798-1800.
Zelek M., Art. 975 [Dopuszczalność warunku lub terminu], w: Kodeks cywilny, t. 3. Komentarz. Art. 627-1088, red. M. Gutowski, wyd. 3, Warszawa 2022, s. 1515-1517.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Forum Prawnicze