Abstrakt
The paper addresses the question of the legitimacy of recent demands to treat the so-called invented religions on an equal footing with traditionally recognized religions, and - in consequence - as enjoying protection under the legal provisions on freedom of thought, conscience and religion (Article 9 of the European Convention of Human Rights in particular). The term "invented religions" refers to the phenomena in which the status of authoritative sources is granted to narratives that are not only intentionally fictional, but also rather openly presented as products of human imagination (e.g. Church of the Flying Spaghetti Monster). The article refers to the case law of the European Court of Human Rights in pastafarian cases (De Wilde v. The Netherlands, Alm v. Austria, Sager and Others v. Austria) as well as opinions of religious studies scholars who deal with invented religions in their research (Carole M. Cusack, Markus Altena Davidsen). Taking into consideration also the view on the necessary protection of an individual's integrity (Cécile Laborde), it is argued that the demands to treat invented religions as true religious phenomena have no justifications in their real nature. The protection regarding freedom of thought, conscience and religion should only cover beliefs that are deeply and sincerely held.
Bibliografia
Berger P., The Social Reality of Religion, London 1969.
Brzozowski W., Did Pastafarians Lose in Strasbourg After All?, "Oxford Journal of Law and Religion" 2021, nr 3, s. 487-494.
Cheung T., Jediism: Religion at Law?, "Oxford Journal of Law and Religion" 2019, t. 8, nr 2, s. 350-377.
Chidester D., Authentic Fakes: Religion and American Popular Culture, Berkeley, CA 2005.
Cupriak J., Opinia w sprawie postępowania zmierzającego do zarejestrowania Kościoła Latającego Potwora Spaghetti, "Przegląd Prawa Wyznaniowego" 2014, t. 6, s. 297-303.
Cusack C.M., Invented Religions: Imagination, Fiction and Faith, Aldershot 2010.
Davidsen M.A., Fiction-Based Religion: Conceptualising a New Cathegory against History-Based Religion and Fandom, "Culture and Religion: An Interdisciplinary Journal" 2013, t. 14, nr 4, s. 378-395.
Dowdy D., Absurdity, Sincerity, Truth, and the Church of the Flying Spaghetti Monster: Title VII Religious Protections and Perceived Satire, "Rutgers Journal of Law & Religion" 2018, t. 19, s. 178-181.
Evans C., Freedom of Religion under the European Convention on Human Rights, Oxford 2003.
Garlicki L., Art. 9, w: Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, t. 1. Komentarz do artykułów 1-18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010, s. 551-583.
Hucał M., Wolność myśli, sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 2012.
Kriz J., Judicial Search for a Legal Definition of Religion, "Studia z Prawa Wyznaniowego" 2023, t. 26, s. 11-31.
Laborde C., Liberalism"s Religion, Cambridge-London 2017.
Nowicki M., "Joke religions" jako nowy model religijności współczesnej, "Ex Nihilo" 2011, nr 2, s. 57-90.
Obadia L., When Virtuality Shapes Social Reality: Fake Cults and the Church of the Flying Spaghetti Monster, "Online - Heidelberg Journal for Religions on the Internet" 2015, t. 8, s. 115-128, https://heiup.uni-heidelberg.de/journals/index.php/religions/article/view/20327 (dostęp: 5.04.2024).
Pasek Z., Religious Minorities in Contemporary Poland, w: Religion, Politics, and Values in Poland: Continuity and Change since 1989, red. S. Ramet, I. Borowik, New York 2017, s. 161-182.
Possamai A., Religion and Popular Culture: A Hyper-Real Testament, Brussels 2005.
Postanowienie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 9 listopada 2021 roku, Hermina Geertruida de Wilde przeciwko Niderlandom, skarga nr 9476/19, przeł. D. Bębeniec, "Studia z Prawa Wyznaniowego" 2022, t. 25, s. 367-389.
Rączka P., Zemła J., Procedura rejestracji Kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce na przykładzie wspólnoty Kościoła Latającego Potwora Spaghetti - studium administracyjnoprawne, "Studia Prawnicze" 2019, nr 3, s. 7-35.
Schinkele B., Ist die "Kirche des Fliegenden Spaghettimonsters" eine Religionsgemeinschaft bzw ihre "Lehre" eine Religion?, "Österreichisches Archiv fur Recht und Religion" 2020, z. 1, s. 1-45.
Simpson S., Joke Religions: Make-Believe in the Sandbox of the Gods, "Ex Nihilo" 2011, nr 2, s. 91-118.
Stanisz P., Przekonania (nie)objęte ochroną z art. 9 EKPC. Glosa do postanowienia ETPC z 9.11.2021 r., Hermina Geertruida De Wilde v. Niderlandy, "Państwo i Prawo" 2023, z. 3, s. 168-178.
Stanisz P., Bębeniec D., Cavanaugh v. Bartelt: jeszcze jedna odsłona sporu o status pastafarianizmu, "Przegląd Prawa Wyznaniowego" 2020, t. 12, s. 171-185.
Trofaier-Leskovar V., Die "Kirche des Fliegenden Spaghettimonsters". Ein religionsrechtliches Verfahren wird zu einer "unendlichen Geschichte", "Österreichisches Archiv fur Recht und Religion" 2020, z. 1, s. 84-99.
Wolff T., True Bielevers? - Sincerity and Article 9 of the European Convention on Human Rights, "European Constitutional Law Review" 2021, nr 2, s. 259-286.
Wolff T., Cogency, Seriousness, Cohesion, and Importance, "Oxford Journal of Law and Religion" 2022, nr 11, s. 177-196.
Zarzycki Z., Kościół Naturalny - przejawem wolności i tolerancji religijnej w Polsce, "Przegląd Prawa Wyznaniowego" 2022, t. 14 [w druku].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Forum Prawnicze