Abstrakt
The article addresses the problem of regulation of commercial intermediation contracts in Polish private law. The main emphasis has been put on commercial agency, franchising and distribution contracts, along with accompanying phenomena (e.g. tendency of some of the intermediation contracts to form contractual networks). The research involved, amongst other issues, analysis of the provisions of Draft Common Frame of Reference on these three contracts. They deserve particular attention for two predominant reasons. First of all, they have been based on a thorough comparative study and attempt to identify the optimal and most universal regulatory approach. Secondly, they are also highly novel, both in terms of structure, as well as detailed concepts. As a result, DCFR provides an important point of reference for regulatory discussion over intermediation contracts (moreover, it has been already a source of inspiration for legislative reforms in some EU Member States). The paper focuses predominantly on the structure of legal provisions: array of agreements covered, existence of separate set of common provisions, ways of extending the rules upon innominate intermediation contracts arising in market practice etc. In the outcome, the text proposes an array of alternative regulatory approaches that may provide answer to these questions (from separate regulation of each contract, to creation of a set of general provisions, supplemented by detailed sector-specific rules). The text is accompanied by Polish translation of the relevant provisions of the Draft Common of Reference.
Bibliografia
Barański M.: Obowiązki oraz odpowiedzialność kontraktowa stron umowy o pośrednictwo zwykłe (w:) Prawo prywatne wobec wyzwań spółczesności. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Leszkowi Ogiegle, pod red. M. Frasa, P. Ślęzaka, Warszawa 2017, s. 1?16.
Bar von Ch., Clive E.: Principles, Definitions and Model Rules of European PrivateLaw, Draft Common Frame of Reference (DCFR). Full Edition, Vol. 2, Sellier 2009.
Barendrecht M. et al.: Principles of European Law, Study Group on a European Civil Code, Service Contracts (PEL SC), Sellier 2007.
Burzak A.: Umowa o pośrednictwo (cz. II), Przegląd Prawa Handlowego 1992, nr 3, s. 8?12.
Clive E. at al.: Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR). Full Edition, Vol. 3, München 2009.
Engelmann J.: International Commercial Arbitration and the Commercial Agency Directive. A Perspective from Law and Economics, Springer 2017, s. 200?208.
Fras M.: Uwagi o transparentności wynagrodzenia brokerskiego na tle ustawodawstwa austriackiego (wzór dla polskiego ustawodawcy?), Prawo Asekuracyjne 2007, nr 4, s. 80?92.
Grochowski M.: Umowa agencyjna w orzecznictwie sądów powszechnych, ?Prawo w Działaniu?, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, t. 20, Warszawa 2014, s. 327?379.
Grzybczyk G.: Różne formy pośrednictwa, Rejent 1998, nr 2, s. 45?58.
Hesselink M.W., Rutgers J.W., Bueno Diaz O., Scotton M., Veldman M.: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC), made by Study Group on European Civil Code, Sellier 2006.
Kocot W.J.: Glosa do uchwały SN z dnia 18 grudnia 1990 r., III CZP 67/90, Państwo i Prawo 1993, z. 7, s. 112?115.
Kocot W.J. (w) System prawa prywatnego, t. 9, Prawo zobowiązań ? umowy nienazwane, pod red. W.J. Katnera, Warszawa 2010, s. 134?239.
Kocot W.J.: Systematyka prawa zobowiązań umownych w przyszłym Kodeksie cywilnym, Państwo i Prawo 2018 (w druku). Kocot W.J.: Umowy o pośrednictwo handlowe w systematyce nowego Kodeksu cywilnego (w:) Księga jubileuszowa Pani Profesor Ewy Nowińskiej (w druku).
Kopaczyńska-Pieczniak K. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Zobowiązania ? część szczegółowa, pod red. A. Kidyby, Warszawa 2010, s. 682?764.
Mycko-Katner I.: Umowa agencyjna, Warszawa 2012.
Nesterowicz M.: Glosa do uchwały SN z dnia 18 grudnia 1990 r., III CZP 67/90, OSP 1991, z. 10, s. 443?444.
Ogiegło L.: Odpowiedzialność kontraktowa pośrednika (w:) Rozprawy z polskiego i europejskiego prawa prywatnego, pod red. A. Mączyńskiego, M. Pazdana, A. Szpunara, Kraków 1994, s. 250?262.
Pecyna M., Zoll F.: Założenia projektu struktury części szczegółowej zobowiązań. W poszukiwaniu nowego modelu, Transformacje Prawa Prywatnego 2012, nr 1, s. 25?60.
Pisuliński J.: W sprawie systematyki części szczegółowej prawa zobowiązań (głos w dyskusji), Transformacje Prawa Prywatnego 2012, nr 1, s. 15?23.
Principles of European Law, Study Group on a European Civil Code, Service Contracts (PEL SC), prepared by M. Barendrecht et al., Sellier 2007.
Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law, Draft Common Frame of Reference (DCFR), Full Edition, Vol. 2, ed. by Ch. von Bar, E. Clive, Sellier 2009, s. 1597?2024.
Radwański Z.: Wstępny projekt systematyzacji tak zwanej części szczegółowej prawa zobowiązań, Transformacje Prawa Prywatnego 2012, nr 1, s. 5?14.
Radwański Z., Panowicz-Lipska J.: Zobowiązania ? część szczegółowa, Warszawa 2010.
Rott-Pietrzyk E.: Agent handlowy ? regulacje polskie i europejskie, Warszawa 2006.
Rott-Pietrzyk E.: Dopuszczalność stosowania przepisów o umowie agencyjnej do innych umów o świadczenie usług (w:) Prawo handlowe po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, pod red. W.J. Katnera, U. Promińskiej, Warszawa 2010, s. 485?496.
Rott-Pietrzyk E.: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1999 r., II CKN 530/98, Orzecznictwo Sądów Polskich 2000, z. 7/8, poz. 118.
Rott-Pietrzyk E.: Ochrona przedsiębiorcy jako strony słabszej na przykładzie agenta handlowego (w:) Ochrona strony słabszej stosunku prawnego. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Adamowi Zielińskiemu, pod red. M. Boratyńskiej, Warszawa 2016, s. 701?723.
Rott-Pietrzyk E.: Pośrednictwo jako element charakterystyczny niektórych umów o świadczenie usług (w:) Ubezpieczenia gospodarcze. Wybrane zagadnienia prawne, pod red. B. Gneli, Warszawa 2011, s. 193?195.
Rott-Pietrzyk E.: Rozszerzony zakres ochrony podmiotów świadczących usługi z zakresu pośrednictwa w DCFR (wzorcem dla polskiego ustawodawcy?) (w:) Instytucje prawa handlowego w przyszłym kodeksie cywilnym, pod red. T. Mróz, M. Steca, Warszawa 2012, s. 369?380.
Rott-Pietrzyk E.: Świadczenie wyrównawcze w Draft Common Frame of Reference a prawo polskie (zakres podmiotowy instytucji ochronnych) (w:) Prawo handlowe XXI w. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, Warszawa 2010, s. 895?901.
Rott-Pietrzyk E.: Systematyka części szczegółowej zobowiązań a miejsce umów o pośrednictwo sensu largo (głos w dyskusji), Transformacje Prawa Prywatnego 2013, nr 1, s. 41?72.
Rott-Pietrzyk E. (w:) System prawa handlowego, t. 9, Międzynarodowe prawo handlowe, pod red. W. Popiołka, Warszawa 2013, s. 1091?1111.
Rott-Pietrzyk E., Grochowski M.: Struktura regulacji umów o pośrednictwo handlowe (wnioski prawnoporównawcze i propozycje legislacyjne), Studia Prawa Prywatnego 2018, nr 1 (w druku).
Szostak R.: Problem systematyki umów obligacyjnych w nowym kodeksie cywilnym, Transformacje Prawa Prywatnego 2012, nr 1, s. 61?75.
Świerczyński T.: Charakter prawny umowy o pośrednictwo, Przegląd Prawa Handlowego 1999, nr 1, s. 15?25.