Abstrakt
The article discusses the concept of tort-based liability for an autonomous vehicle using AI. It provides definitions of an autonomous vehicle and AI to conclude that liability for self-driving cars may soon apply to a variety of entities. Producers of autonomous vehicles using AI and their owners should be liable for any damage caused by a faulty effect of an action on their part: be it intentional or not. An additional exonerating circumstance should be the possibility of proving by the autonomous car owner or producer that the operator or driver could have avoided the accident by assuming control over the vehicle. Ordinary non-professional users should be liable for any damage caused by their intentional action.
Bibliografia
AI Act, https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/regulatory- framework-ai (dostęp: 6.11.2024).
Autopilot, https://www.tesla.com/pl_PL/autopilot (dostęp: 30.05.2025).
Badue C., Guidolini R., Vivacqua Carneiro R., Azevedo P., Cardoso V.B., Forechi A., Jesus L., Berriel R., Thiago Paixao M., Mutz F., De Paula Veronese L., Oliveira-Santos T., De Souza A.F., Self-Driving Cars: A Survey, "Expert Systems with Applications" 2021, t. 165, s. 113816.
Baranowska N., Różnorodność zastosowań. Wyzwania dla czynów niedozwolonych związane z rozwojem technologii cyfrowych, w: Prawo deliktowe wobec nowych technologii, red. P. Machnikowski, Warszawa 2023 s. 64-83.
Ben-Shahar O., Should Carmakers Be Liable When a Self-Driving Car Crashes?, https://www.forbes.com/sites/omribenshahar/ 2016/09/22/should-carmakers-be-liable-when-a-self-driving-car-crashes/ (dostęp: 29.10.2024).
Bieda R., Flisak D., Greser J., Lubasz D., Namysłowska M., Skrodzka-Kwietniak D., Szpyt K., Świerczyński M., Więckowski Z., Załucki M., O potrzebie dostosowania pozaumownej odpowiedzialności cywilnej do sztucznej inteligencji. Uwagi do projektu dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteligencję, "Prawo w Działaniu" 2024, nr 58, s. 121-143.
Bosek L., Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt informatyczny, https://docplayer.pl/147400323-Odpowiedzialnosc- za-szkode-wyrzadzona-przez-produkt-informatyczny- -prof-uw-dr-hab-leszek-bosek-katedra-prawa-cywilnego- -uniwersytetu-warszawskiego.html#google_vignette (dostęp: 8.07.2024).
Drozd W., Brzezińska J., Najważniejsze problemy prawne dotyczące pojazdów autonomicznych w perspektywie globalnej i polskiej, "Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego" 2018, nr 2, s. 39-57.
Chmielewski M., Zobacz w akcji samochód Google"a bez kierowcy, https://www.chip.pl/2011/03/zobacz-w-akcji-samochod- -googlea-bez-kierowcy (dostęp: 23.10.2024).
Davola A., A Model for Tort Liability in a World of Driverless Cars: Establishing a Framework for the Upcoming Technology, "Idaho Law Review" 2018, t. 54, nr 3, s. 591-614, https://digitalcommons.law.uidaho.edu/idaho-law-review/vol54/iss3/2 (dostęp: 29.05.2025).
Domagała M., Możliwości obciążenia odpowiedzialnością za wypadek pojazdu autonomicznego a koncepcja stworzenia krajowego funduszu ubezpieczeń komunikacyjnych jako forma refundacji kosztów, "Prawo Mediów Elektronicznych" 2019, nr 3, s. 17-25.
Dybalski J., Pierwszy śmiertelny wypadek w samochodzie autonomicznym Tesli, http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/ pierwszy-smiertelny-wypadek-w-samochodzie-autonomicznym- tesli-52538.html (dostęp: 11.04.2024).
Jędrzejewska E., Autonomous Vehicles and the Issue of Liability for Damage Caused by the Movement of Such a Vehicle, "Journal of Modern Science" 2023, t. 2, nr 51, s. 627-644.
Ferrandis C., Lizarralde M., Open Sourcing AI: Intellectual Property at the Service of Platform Leadership, "Journal of Intellectual Property, Information Technology and Electronic Commerce Law" 2022, nr 3, s. 1-28.
Flisak D., Akt w sprawie sztucznej inteligencji, LEX/el. 2024.
Frączak Ł., Matusiak-Frączak M., Odpowiedzialność cywilna za wypadki komunikacyjne z udziałem pojazdów autonomicznych, "Państwo i Prawo" 2019, z. 11, s. 114-124.
Gudowski J., Art. 436 [Samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji] Ruch mechanicznego środka komunikacji, w: Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3. Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, wyd. 2, Warszawa 2017, s. 881-916.
Gutowski M., Art. 436 [Posiadacz pojazdu], w: Kodeks cywilny, t. 1, Warszawa 2016, s. 1779-1879.
Hevelke A., Nida-Rumelin J., Responsibility for Crashes of Autonomous Vehicles: An Ethical Analysis, "Science and Engineering Ethics" 2015, t. 21, s. 619-630.
Jak samochody autonomiczne zmienią nasze życie?, https://motoryzacja. interia.pl/raport-samochody-autonomiczne/news-jak- -samochody-autonomiczne-zmienia-nasze-zycie,nId,3110388 (dostęp. 6.11.2024).
Karla N., Challenges and Approaches to Realizing Autonomous Vehicle Safety, https://www.rand.org/pubs/testimonies/CT463.html (dostęp: 6.11.2024).
Księżak P., Wojtczak S., Toward a Conceptual Network for the Private Law of Artificial Intelligence, Cham 2023.
Kuźmicka-Sulikowska J., Nowe wyzwania dla odpowiedzialności deliktowej przewidzianej w polskim prawie - wybrane uwagi w związku z funkcjonowaniem tak zwanych pojazdów autonomicznych, "Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze" 2020, nr 11, s. 169-195.
Machnikowski P., Śmieja A., Odpowiedzialność za ruch pojazdu mechanicznego, w: System Prawa Prywatnego, t. 6. Prawo zobowiązań. Część ogólna, red. A. Olejniczak, wyd. 4, Warszawa 2023, s. 652-688.
Małobęcka-Szwast I., Podejście oparte na ryzyku i nowe obowiązki w projekcie aktu w sprawie SI, https://newtech.law/pl/ podejscie-oparte-na-ryzyku-i-nowe-obowiazki-w-projekcie- -aktu-w-sprawie-si/ (dostęp: 27.10.2024).
Morkisz P., Wiącek M., Wochlik I., Pojęcia i zasady działania sztucznej inteligencji, w: Metaświat. Prawne i techniczne aspekty przełomowych technologii, red. R. Bieda, Z. Okoń, Warszawa 2023, s. 271-290.
Olszewski D., Tesla wkracza na kolejny poziom jazdy autonomicznej, https://www.computerworld.pl/news/Tesla-wkracza- na-kolejny-poziom-jazdy-autonomicznej,446054.html (dostęp: 4.07.2024).
Orzechowska R., Czy przepisy prawa karnego i wykroczeniowego nadążają za rozwojem nowych technologii?, https://piu. org.pl/blogpiu/czy-przepisy-prawa-karnego-i-wykroczeniowego- nadazaja-nad-rozwojem-nowych-technologii/ (dostęp: 8.04.2024).
Pązik A., Świerczyński M., Fischer B., Wprowadzenie, w: Prawo sztucznej inteligencji i nowych technologii, red. B. Fischer, A. Pązik, M. Świerczyński, Warszawa 2021, s. 13-19.
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji, https://www. gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-systemach-sztucznej- -inteligencji (dostęp: 6.11.2024).
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji, https://legislacja. gov.pl/projekt/12390551/katalog/13087907#13087907 (dostęp: 31.05.2025).
Riehl D.A., Car Minus Driver: Autonomous Vehicles Driving, Regulation, Liability, and Policy, "The Computer & Internet Lawyer" 2018, t. 35, nr 5, s. 1-18.
Robaczyński W., Czy "ruch pojazdu" powinien być przesłanką odpowiedzialności za pojazd autonomiczny?, "Przegląd Sądowy" 2022, nr 4, s. 7-19.
Robaczyński W., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez pojazdy autonomiczne, "Forum Prawnicze" 2022, nr 1, s. 67-84.
Różanowski K., Sztuczna inteligencja: rozwój, szanse i zagrożenia, "Zeszyty Naukowe Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki" 2007, nr 2, s. 109-135.
SAE International"s Standard J3016: Taxonomy and Definitions for Terms Related to On-Road Motor Vehicle Automated Driving Systems (2014), http://www.sae.org/autodrive (dostęp: 30.10.2024).
Safjan M., Art. 436 [Posiadacz pojazdu], w: Kodeks cywilny, t. 1, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2008, s. 1384.
Scherer M., Regulatory Artificial Intelligence Systems: Risks, Challenges, Competence and Strategies, "Harvard Journal of Law & Technology" 2016, t. 29, nr 2, s. 358-359.
Scipione J., Artificial Intelligence and Europe: Risks, Developments and Implications, "SSRN Electronic Journal" 2020, https://doi. org/10.2139/SSRN.3598543 (dostęp: 28.10.2024 r.).
Shuttelworth J., SAE Standards News: J3016 Automated-Driving Graphic Update, https://www.sae.org/news/2019/01/sae-updates- j3016-automated-driving-graphic (dostęp: 5.07.2024).
Skrzek K., Autonomiczne pojazdy i ich wpływ na społeczeństwo, https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/autonomiczne-pojazdy- -i-ich-wplyw-na-spoleczenstwo (dostęp: 23.10.2024).
Somerville H., Shepardson D., Police Say Uber Driver Was Watching Hulu Around the Time Her Self-Driving Car Fatally Struck a Pedestrian, https://www.businessinsider.com/uber- -driver-rafaela-vasquez-watching-hulu-before-fatal-collision- 2018-6?IR=T (dostęp: 11.04.2024).
Staszczyk P., Czy unijna regulacja odpowiedzialności cywilnej za sztuczną inteligencję jest potrzebna?, "Europejski Przegląd Sądowy" 2022, nr 6, s. 24-30.
Stefański R.A., Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2024.
Szpunar A., Wynagrodzenie szkody wynikłej wskutek wypadku komunikacyjnego, Warszawa 1976.
Sztuczna inteligencja: co to jest i jakie ma zastosowania?, https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20200827STO85804/sztuczna-inteligencja-co-to-jest-i-jakie- ma-zastosowania (dostęp: 23.10.2024).
Turner J., Robot Rules. Regulating Artificial Intelligence, London 2018.
Urbanik U., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez pojazd autonomiczny w kontekście art. 446 k.c., "Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały" 2019, nr 2, s. 83-95.
Villasenor J., Products Liability and Driverless Cars: Issues and Guiding Principles for Legislation, https://www.brookings. edu/articles/products-liability-and-driverless-cars-issues- -and-guiding-principles-for-legislation/ (dostęp: 29.10.2024).
Warner A., Tesla wycofuje 362 758 aut. Oprogramowanie autopilota może powodować wypadki, https://moto.rp.pl/tu-i-teraz/ art37978051-tesla-wycofuje-362-758-aut-oprogramowanie-autopilota-moze-powodowac-wypadki (dostęp: 10.04.2024).
Webb K.C., Products Liability and Autonomous Vehicles: Who"s Driving Whom?, "Richmond Journal of Law & Technology" 2016, t. 23, nr 4, s. 1-51.
Widło J., Tortious Liability For Using Artificial Intelligence, "Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie" 2024, t. 17, nr 2, s. 529-545.
Wilk A., Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez ruch tzw. pojazdów autonomicznych. Czy polskie prawo nadąża za rozwojem techniki?, "Edukacja Prawnicza" 2019, nr 2, s. 23-28.
Zhai S., Wang K., Liu P., Not in Control, but Liable? Attributing Human Responsibility for Fully Automated Vehicle Accidents, "Engineering" 2024, nr 33, s. 121-132.
Zalewski T., Definicja sztucznej inteligencji, w: Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020, s. 1-14.
Zech H., Liability for AI: Public Policy Considerations, "ERA Forum" 2021/2022, t. 22, s. 147-158.
Żelechowski Ł., Civil Liability for Damages Caused by Autonomous Car Vehicles: The Polish Perspective, w: Rapports Polonais. XXIe Congres International de Droit Compare / XXIst International Congress of Comparative Law. Asunción 23-28 X 2022, red. D. Skupień, B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, Łódź 2022, s. 57-85.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Forum Prawnicze