Zasady moralne czy pewność obrotu - o hierarchii wartości polskiego ustawodawcy na przykładzie wybranych problemów instytucji niegodności dziedziczenia
pdf

Słowa kluczowe

niegodność dziedziczenia
aksjologia prawa spadkowego

Abstrakt

In the Polish succession law the regulations concerning unworthiness of inheritance are not fully congruent with its axiological grounds and the purpose they have to achieve. The institution of unworthiness of inheritance has strong moral grounds and its main goal is to prevent inheritance by persons who have committed certain acts against the deceased, his or her freedom of testation and/or the inheritance order. However, the Polish regulations concerning unworthiness of inheritance do not guarantee that such persons will not receive benefits mortis causa, despite committing one of the above-mentioned acts. It is a consequence of both the legal nature of the unworthiness of inheritance in Polish law and, in particular, the time limits for declaring unworthiness by the court. These time limits, in particular the deadline of three years from opening of the inheritance, should be perceived as too short. The paper presents a critical analysis of the regulations concerning unworthiness of inheritance from an axiological perspective, as well as contains some proposals de lege ferenda. The main comment concerns the extension of the time limits after the lapse of which the unworthiness can no longer be declared by the court.

pdf

Bibliografia

Borysiak W. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Spadki, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2013

Demolombe C.: O spadkach, t. I, tłum. W. Nowakowski, Warszawa 1900.

Dobrzański B.: Jakie zmiany w stosunku do prawa spadkowego z 1946 r. wprowadzi kodeks cywilny?, Palestra 1964, z. 7

Döbereiner C.: Frankreich (w:) Erbrecht in Europa, Hrsg. R. Süß, Bonn 2015

Haberko J., Zawłocki R.: Prawnospadkowe konsekwencje popełnienia przestępstwa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2014, z. 1

Hau W. (w:) juris Praxiskommentar BGB. Erbrecht, Band 5, Hrsg. W. Hau, Saarbrücken 2007

Kawałko A., Piątowski J.S., Witczak H. (w:) System prawa prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, pod red. B. Kordasiewicza, Warszawa 2015

Kozaczka A.: Z zagadnień niegodności dziedziczenia w polskim prawie spadkowym (w:) Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej Kazimierza Przybyłowskiego, pod red. W. Osuchowskiego, M. Sośniaka, B. Walaszka, Kraków Warszawa 1964

uźmicka Sulikowska J.: Popełnienie przestępstwa jako przyczyna niegodności dziedziczenia w polskim prawie spadkowym, Wrocławsko Lwowskie Zeszyty Prawnicze 2017, nr 8

Lasarte C.: Derecho de sucesiones. Principios de derecho civil, Madrid Barcelona Buenos Aires Sao Paulo 2015

Pazdan M. (w:) Kodeks cywilny, t. II, Komentarz. Art. 450 1088. Przepisy wprowadzające, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2021

Rystwej Markiewicz B.: Niegodność dziedziczenia, Przegląd Sądowy 2006, nr 9

Sesta M.: Codice delle successioni e donazioni, Vol. I, Costituzione e Quattro Codici, Milano 2011

Skowrońska Bocian E., Wierciński J. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. VI, Spadki, pod red. J. Gudowskiego, Warszawa 2017

Szpunar A.: Z problematyki niegodności dziedziczenia, Nowe Prawo 1981, z. 2

Wierciński J.: O przestępstwie jako przyczynie niegodności dziedziczenia, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2010, z. 2

Witczak H.: Przyczyny niegodności dziedziczenia (uwagi na tle art. 928 § 1 k.c.), Studia Prawnicze KUL 2008, nr 1(33)

Witczak H.: Wyłączenie od dziedziczenia na mocy orzeczenia sądu, Warszawa 2013.

Załucki M.: Wydziedziczenie w prawie polskim na tle porównawczym, Warszawa 2010

Załucki M. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. M. Załuckiego, Warszawa 2020

Zrałek J.: Niegodność dziedziczenia uwagi de lege ferenda, Rejent 2006, nr 2