Kilka uwag krytycznych o zasadach odpowiedzialności zapisobierców windykacyjnych i obdarowanych za zachowek

Abstrakt

The subject of the article is the critical analysis of the rules concerning the liability of the recipients of a specific bequest and of a donation made by the deceased for the legitimate portion in the Polish succession law. The Polish legislator provided a subsidiary (in relation to the liability of heirs) liability of the recipients of a specific bequest for the legitimate portion as well as a subsidiary (in relation to the liability of heirs and of the recipients of a specific bequest) liability of persons who received from the deceased a donation added to the estate. These provisions should be assessed critically. As it was rightly pointed in the legal literature, such provisions weaken the position of the persons who are entitled to the legitimate portion. They are, however, also an excessive burden for the heirs the position of which is worthy of special protection. Such excessive burden particularly takes place in case of the simple acceptance of the inheritance (without limitation of liability for inheritance debts) but it may also occur in case of the acceptance of the inheritance with the benefit of inventory (with limitation of liability for inheritance debts).
The proposal de lege ferenda described in the article consists in making changes within the rules of liability of the recipients of a specific bequest and of a donation made by the deceased for the legitimate portion in order to avoid negative consequences of these rules in their current form.

pdf

Bibliografia

Borysiak W.: Ochrona członków rodziny spadkodawcy na tle historycznoprawnym oraz prawnoporównawczym, Zeszyty Prawnicze UKSW 2008, z. 8.2, s. 149?189.
Ciszewski J., Knabe J. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. J. Ciszewskiego, wyd. 2, 2014, SIP LEX.
Doliwa A.: Odpowiedzialność zapisobiercy windykacyjnego za długi spadkowe (w:) Egzekucja z majątku spadkowego. Ograniczona i nieograniczona odpowiedzialność za długi spadkowe, pod red. M. Załuckiego, Warszawa 2016.
Kidyba A., Niezbecka E. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. IV, Spadki, pod red. A. Kidyby, wyd. 4, 2015, SIP LEX.
Kordasiewicz B. (w:) System prawa prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, pod red. B. Kordasiewicza, Warszawa 2015.
Kosik J. (w:) System prawa cywilnego, t. IV, Prawo spadkowe, pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław?Warszawa?Kraków?Gdańsk?Łódź 1986.
Kremis J. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, P. Machnikowskiego, Warszawa 2013.
Księżak P.: Zachowek w polskim prawie spadkowym, Warszawa 2010.
Księżak P.: Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za zachowek, Rejent 2012, nr 1, s. 35?53.
Księżak P.: Zapis windykacyjny, Warszawa 2012.
Księżak P. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Spadki (art. 922?2088 KC), pod red. K. Osajdy, Warszawa 2013.
Macierzyńska-Franaszczyk E.: Odpowiedzialność za długi spadkowe, Warszawa 2014.
Macierzyńska-Franaszczyk E.: Wybrane problemy odpowiedzialności za długi spadkowe w prawie polskim ? stan obecny i potrzeba zmian (w:) 50 lat kodeksu cywilnego. Perspektywy rekodyfikacji, pod red. P. Steca, M. Załuckiego, Warszawa 2015.
Makowiec A.: Rozważania na temat zapisu windykacyjnego i wprowadzenia do polskiego systemu prawnego darowizny na wypadek śmierci, Przegląd Prawno- -Ekonomiczny 2014, nr 1, s. 44?67.
Nowak O.: Zakres odpowiedzialności zapisobiercy windykacyjnego za zachowek ? uwagi de lege lata i de lege ferenda (w:) 50 lat kodeksu cywilnego oraz kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, pod red. K.A. Dadańskiej, A. Tomczyk, Szczecin 2014.
Osajda K.: Przedmiot zapisu windykacyjnego i odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za długi spadkowe oraz zachowki, Monitor Prawniczy 2012, nr 3, s. 127?134.
Pazdan M. (w:) Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do artykułów 450?1088, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2009.
Skowrońska E.: Odpowiedzialność spadkobierców za zachowek w polskim prawie spadkowym, Nowe Prawo 1981, nr 1, s. 3?13.
Skowrońska-Bocian E.: Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki, Warszawa 2011.
Skowrońska-Bocian E., Borysiak W. (w:) System prawa prywatnego, t. 10, Prawo spadkowe, pod red. B. Kordasiewicza, Warszawa 2015.
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz. Spadki, pod red. J. Gudowskiego, Warszawa 2017.
Smoter K.: Zachowek jako ograniczenie swobody testowania, Państwo i Prawo 2013, z. 9, s. 54?66.
Truszkiewicz Z.: Zachowek ze spadku obejmującego gospodarstwo rolne, Zeszyty Naukowe UJ 1993, z. 148, s. 7?139.
Wolak G.: Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za długi spadkowe, cz. 2, Jurysta 2015, nr 4, s. 18?31.